Đạo cao một thước, ma cao một trượng là câu nói ẩn dụ về sự hành đạo của người tu hành khi gặp chướng ngại trên đường tu tập cũng như hành đạo.
Nghiệp ác mình tạo ra từ nhiều kiếp thì cao ngất như núi. Ðời này, khi mình đi tu, những ác nghiệp ấy có thể xuất hiện. Do đó, có lúc mình cảm thấy cái nghiệp sau khi xuất gia lại nhiều hơn lúc còn tại gia. Bấy giờ, mình cần có sức lực mạnh mẽ để vượt qua.
Nếu mình không hàng phục được phiền não, lại khởi tâm động niệm, thì sẽ tạo thêm nghiệp mới. Xuất gia tu hành là việc không tầm thường.
Việc xuất gia thì nhiều lắm. Khi những kẻ oán, thân, chủ nợ ở kiếp trước đến đòi nợ, thì mình sanh bệnh hoặc gặp đủ thứ chuyện rắc rối kéo tới. Nếu mình chẳng vượt qua được thì không cách gì an lòng tu đạo đặng. Do đó, khi bạn bệnh khổ, hãy tự khuyến khích, sách tấn chính mình. Lạy Phật, niệm Phật nhiều hơn thì nghiệp chướng sẽ tiêu tan.
Kẻ tại gia nhìn sinh hoạt người tu nhưng không hiểu, nên cho là người tu khổ sở lắm. Ðối với kẻ có đạo tâm không kiên cố, thì y coi đời tu như là cuộc sống ở địa ngục trần gian. Y luôn cảm thấy việc gì cũng không tốt và không tự tại, lại sanh phiền não nhiều.
Có nhiều vị tuy đạo tâm kiên cố hơn, song do hạt giống xấu gieo trồng từ nhiều kiếp trước, nên tuy nghe Sư Phụ giảng dạy mà không để vào lòng gì cả. Ảnh hưởng của trần gian thế tục đối với họ thì còn nặng nề, sâu đậm lắm.
Ở chùa mình, các bạn còn thấy người tới từ mọi nơi: Nào là tướng mạo thế này, hình sắc thế kia… đủ cả. Những Tăng, Ni trẻ tuổi thì ý niệm về tình cảm yêu đương còn nặng nề lắm.
Khi thấy những cặp trai gái đến, nếu các vị bị cảnh tượng ấy làm tâm dao động, rồi sanh lòng ước muốn, ưa thích, thì các vị sẽ dứt mất đạo tâm tâm tu hành. Nếu các vị nhận định tâm trạng ưa thích của mình là tội lỗi, thì mới có đạo tâm.
Kẻ xuất gia trẻ tuổi thời nay thật rất nguy hiểm. Họ rất dễ bị ngoại cảnh làm thay đổi chí hướng. Những kẻ nửa đời xuất gia tức là đã kết hôn rồi, thì đã nếm hết mùi đời, nên đối với ngoại cảnh, họ có phần nào tự chủ hơn.
Song lẽ, nếu người trẻ tuổi xuất gia mà chịu tu hành đàng hoàng, thì trí huệ sẽ khai mở, rất dễ thành tựu.
Giảng giải: Hòa Thượng Quảng Khâm!