Ý nghĩa cúng nhang, đèn, hoa quả trên bàn thờ Phật ngày xuân

Cúng đèn là tượng trưng cho trí tuệ. Tại sao phải hai cây đèn hai bên? Là tượng trưng rằng trí tuệ Phật và trí tuệ chúng ta đồng nhau không khác.

Ý nghĩa của việc cúng nước:

Cúng nước là tượng trưng cho tâm từ bi của mình và Phật không khác. Nước dù có nấu sôi cỡ nào để một hồi nó cũng nguội.

Con người của chúng ta cũng vậy, bản chất của chúng ta là thanh tịnh, lắng trong. Sở dĩ chúng ta nóng nảy, bồn chồn rồi đủ thứ là do chúng ta huân tập. Còn nếu chúng ta chịu để yên, yên tịnh, thì tự nhiên nước nó lắng, nước sẽ nguội. Đừng có nói tánh tôi nóng, tôi tu không được. Nóng, biết nóng thì phải tìm cách làm cho nó nguội. Tại sao cái chân khi đi đụng một cái thì cái tay liền biết đưa xuống xoa dịu chỗ đau. Mà tại sao khi cái tâm mình nóng, mình không tìm cách làm cho nó hết?

Cầm một món gì phỏng tay, liền chà cho hết. Mà sao trong tâm nóng không tìm cách chữa, mà cứ nói: “Tôi vậy đó, ai chịu thì chịu, không chịu thì thôi !”Như vậy, rõ ràng mình lo cái lặt vặt bên ngoài hơn.

Tại sao phải cúng đèn?

Cúng đèn là tượng trưng cho trí tuệ. Tại sao phải hai cây đèn hai bên? Là tượng trưng rằng trí tuệ Phật và trí tuệ chúng ta đồng nhau không khác. Cho nên không được (cúng) một cây thấp một cây cao.

Tại sao cúng trái cây?

Tượng trưng cho nhân quả. Vì có nhân lành nên quả mới ngọt. Rồi khi cúng phải đôn trái cây lên cao là tượng trưng cho chúng con luôn mong mỏi tìm quả lành, quả tốt, vun bồi cho cao. Ở đời, hễ có nhân thì có quả, vì vậy cúng một dĩa trái cây cho Đấng Giác Ngộ là tự ý nhắc nhở mình làm cái nhân lành để được quả tốt.

Tại sao phải cúng hoa?

Cúng hoa trước tượng Phật tượng trưng cho việc tu nhân. Thế gian hay Phật pháp đều không rời nhân quả, đều dựa trên nền tảng của nhân quả. Đa số các loại hoa cùng có chung mục đích, đó là tỏa ra hương thơm.

Thấy hoa, chúng ta nghĩ ngay đến việc phải tu nhân thiện, làm những việc làm có ích cho mọi người, mọi loài. Có thế, tương lai chúng ta mới gặt hái quả tươi tốt. Trong cuộc sống hằng ngày, khi ứng xử, giao tiếp với mọi người, ta cần phải tỏa ra hương thơm của đức hạnh, phẩm chất, làm tấm gương sáng cho người noi theo.

Phật tử thường hay dâng cúng nhang đèn, bông hoa lên bàn thờ Phật như là một cách tôn kính và tưởng nhớ đến ân đức Tam bảo. Hương hoa, nhang đèn là phẩm vật không thể thiếu trong việc cúng dường. Khi nhang đèn cháy hết và những bông hoa héo tàn qua thời gian nhắc nhở tất cả chúng ta rằng cuộc sống này chỉ là phù du thoáng qua, tất cả đều sẽ biến hoại, cuộc sống vốn dĩ vô thường.

Tham, sân, si là nguồn gốc của sinh tử luân hồi. Chính vì chưa hiểu được Phật pháp, nên Phật tử thường đến chùa thắp nhang cầu chư Phật, Bồ-tát gia hộ cho việc làm ăn được phát tài, được mạnh khỏe. Nhưng mấy ai được như ý! Phải chăng Phật, Bồ-tát không linh, không gia hộ, không che chở cho mình và gia đình? Trong kinh, đức Phật dạy: “vạn pháp giai không, nhân quả bất không” (Tất cả pháp đều không chân thật, đều hư giả, chỉ có nhân quả là chân thật, đúng đắn). Nghĩa là, nhân quả của mỗi người thì tự mỗi người thọ nhận, chứ chư Phật, Bồ-tát không thể giúp được. Thiện nhân có thiện quả, ác nhân có ác báo, gieo gió nhất định gặp bão, ai ăn đấy no, ai tu đấy chứng, v.v…

Kinh Pháp Cú, đức Phật dạy:

“Hương các loài hoa thơm
Không bay theo ngược gió
Hương người đức hạnh đó
Ngược gió bay muôn phương”.

“Hương người đức hạnh đó”, đức Phật dạy cho người xuất gia và tại gia chứ không riêng một đối tượng nào. Mỗi khi nhìn thấy hoa, chúng ta nên liên tưởng đến việc tu nhân tích đức bằng cách áp dụng lời Đức Phật chỉ dạy vào trong cuộc sống, dùng tâm từ bi, hỷ xả, yêu thương, chia sẻ, cảm thông đối với mọi người xung quanh. Nói như cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn “sống trong đời sống cần có một tấm lòng để gió cuốn đi”, 2 chữ tấm “tấm lòng” ở đây hàm ý phải chăng cố nhạc sĩ muốn nhắc nhở chúng ta cần có một trái tim yêu thương, chia sẻ.

Khi dâng cúng hoa với ý hiểu như vậy, ta mới không bị lạc vào mê tín, phúc đức mới tròn đầy.

Tại sao phải thắp nhang?

Nhang, tượng trưng cho giới. Vì người có đức hạnh mới lan tỏa hương thơm. Cây nhang chúng ta thắp để nhắc nhở chúng ta sống có đức hạnh, người có đức hạnh thì hương bay khắp chốn. Nhang, còn tượng trưng cho hương giới, hương định, hương tuệ. Vì vậy, chỉ cần giữ giới thì định, tuệ sẽ sinh. Chỉ cần có tuệ, thì giới, định sẽ có. Mà định có thì giới, tuệ sẽ sinh. Cho nên không cần thắp ba, một cây cũng được. Vì trong một có cả ba.

Tâm Hướng Phật/St!