Trong kệ niệm Phật, Hòa thượng Trí Tịnh nói: “Người niệm Phật phải đạt tầng công phu thấp nhất là Bất Niệm Tự Niệm mới bảo đảm vãng sanh”.
25- Hỏi: Quán Kinh dạy hành giả Tịnh Độ tu Tam phước. Quý Thầy cũng khuyến khích Phật tử tu Tam phước. Vậy tu Tam phước có bảo đảm vãng sanh không?
Đáp: Theo Quán Kinh Tứ Thiếp Sớ: Tam phước là Tán Thiện, tu 13 phép Quán mới là Định Thiện. Quán Kinh Sớ quyển bốn nói rằng công hạnh có hai loại: Chánh và tạp. Tam phước thuộc tạp hạnh. Nhị Tổ Thiện Đạo đại sư nói: “Người tu tạp hạnh, ngàn người tu chỉ có năm ba người vãng sanh”.
Tam phước Đức Thế Tôn dạy trong kinh Quán Vô Lượng Thọ nhưng cuối kinh, Ngài phó chúc niệm Phật A Di Đà, đâu có phó chúc tu quán hay tu tam phước đâu?
Vậy thì cái nào chánh yếu?
26- Hỏi: Hành giả Tịnh Độ phải tu sao để được bảo đảm vãng sanh?
Đáp: Trong kệ niệm Phật, Hòa thượng Trí Tịnh nói:
“Người niệm Phật phải đạt tầng công phu thấp nhất là Bất Niệm Tự Niệm mới bảo đảm vãng sanh”. Muốn đạt Bất Niệm Tự Niệm phải chuyên tu Chánh hạnh, Chánh nghiệp theo sự dạy bảo của Nhị Tổ Thiện Đạo (Xin xem phần 5, Chuyên tu Chánh hạnh, trang 75).
27- Hỏi: Có cần lần chuỗi để niệm Phật không?
Đáp: Mục đích lần chuỗi là để:
– Cột tâm ý vào hột chuỗi, không cho khởi vọng niệm, vọng tưởng.
– Đếm được số câu niệm Phật, cố niệm cho đủ số đã ấn định, tránh lười biếng giải đãi.
Vậy lần chuỗi rất cần cho những vị mới tập niệm Phật. Nhưng nếu không khéo, niệm lâu thành thói quen (tập khí) thì miệng niệm, tay lần chuỗi mà ý tự do phóng túng nghĩ tưởng lung tung đủ thứ, hoặc vì muốn cho đủ số, cố gắng niệm quá nhanh, miệng niệm lia lịa, tay lần chuỗi liền tù tì, mà tâm không bắt kịp tiếng. Trường hợp này miệng niệm Phật, tay lần chuỗi mà tâm không có Phật, gọi là hữu khẩu vô tâm. Tổ Đức Nhuận bảo: “Niệm như vậy cho bể cuống họng cũng hoàn không”. Nghĩa là vô ích. Vậy lần chuỗi phải chân thật, tránh làm lấy lệ, biểu diễn. Mặt khác, ý theo dõi đếm số là bị phân tâm.
Tay lần chuỗi, làm thân động, thân động thì tâm động theo (không an định). Vì những lý lẽ trên, hành giả niệm Phật lâu rồi không cần dùng chuỗi. Nếu muốn tính số câu Phật hiệu đã niệm thì tốt hơn nên dùng đồng hồ tính thời gian đã niệm.
28- Hỏi: Kinh Quán Vô Lượng Thọ dạy tu Tam Phước. Phước thứ ba là Phát Bồ Đề tâm. Vậy làm sao Phát Bồ Đề tâm?
Đáp: Bồ Đề là tên khác của quả vị Phật. Bồ Đề tâm là tâm làm Phật. Phát Bồ Đề tâm là phát khởi cái tâm trên cầu thành Phật đạo, dưới giáo hóa chúng sanh (thượng cầu hạ hóa). Đấy là Bồ Đề tâm nguyện.
Có một số ít chùa thực hiện lễ Phát Bồ Đề tâm theo nghi thức đặc biệt.
– Tịnh Độ tông Thập nhất Tổ Tĩnh Am đại sư dạy: “Tướng trạng Bồ Đề tâm có tám loại, đó là: Chánh, tà, chân, ngụy, đại, tiểu, thiên, viên”. Nên đọc Khuyến Phát Bồ Đề Tâm Văn.
– Tịnh Độ tông cửu Tổ Ngẫu Ích đại sư dạy: “Người niệm Phật A Di Đà cầu nguyện vãng sanh Cực Lạc để thành Phật cứu độ hết thảy chúng sanh. Đó là đương nhiên đã phát Bồ Đề tâm rồi.
29- Hỏi: Bồ Đề tâm hạnh là sao?
Đáp: Bồ Đề tâm hạnh là những thiện hạnh nhằm mục đích thành Phật độ chúng sanh. Nó rộng lớn bao trùm lục độ vạn hạnh của Bồ Tát.
Hành giả tu 52 giai vị Bồ Tát (Thập Tín, Thập Trụ, Thập Hạnh, Thập Hồi Hướng, Thập Địa, Đẳng Giác, Diệu Giác) đều tu Bồ Đề tâm hạnh để thành Phật. Niệm Phật là hạnh chánh của Bồ Đề tâm hạnh.
30- Hỏi: Người ăn thịt mà niệm Phật và người ăn chay mà không niệm Phật, ai hơn ai?
Đáp: Người niệm Phật hơn người kia.
Trích: Niệm Phật đạt bất niệm tự niệm bảo đảm Vãng Sanh – Phần VII: Tổng Kết!