Tuyệt đối không ở trên hình thức, mỗi một hình thức đều có ý nghĩa giáo dục rất sâu, đều phải đem nó giảng giải cho rõ ràng tường tận mới không đến nổi đi vào mê tín.
Hỏi:
Người thông thường trước khi chính thức thờ một hình tượng Phật Bồ Tát, họ đều đem đến chùa để nhờ quý thầy cử hành môt nghi thức “khai quang điểm nhãn”, hoặc là ở chùa sau khi đúc xong một pho tượng Phật Bồ Tát đều phải làm lễ an vị khai quang. Vậy ý nghĩa của khai quang là gì? Có cần thiết hay không? Khi khai quang thì tượng Phật liền linh, không khai quang thì tượng Phật không linh, rốt cuộc thì người như thế nào mới có đủ tư cách để khai quang cho hình tượng Phật Bồ Tát ? Kính xin thầy từ bi giảng giải cho con hiểu. A Di Đà Phật.
Đáp:
Thông thường “Khai Quang” hiện tại đều hướng đến hình thức mê tín, làm cho ý nghĩa của sự khai quang hoàn toàn bị sai lệch, trên thực tế việc khai quang này rất là quan trọng.
Ý nghĩa chân thật của nó chính là nói rõ vì sao nên thờ cúng một hình tượng Phật Bồ Tát, việc này cũng giống như một hình tượng vĩ nhân ở thế gian chúng ta vậy.
Chúng ta xây dựng xong rồi thì cử hành một đại lễ khai mạc. Ngay trong đại lễ nhất định phải thuyết minh rõ cho đại chúng, nói rõ nhân vật đó khi còn ở đời sự nghiệp vĩ đại, họ có cống hiến cho đại chúng trong xã hội, có cống hiến cho quốc gia dân tộc, phải giảng giải cho rõ ràng cho tường tận để cho xã hội đại chúng thấy được hình tượng của họ liền khởi lên một tâm niệm muốn làm theo họ, đây chính là ý nghĩa “Khai Quang” của Phật giáo.
Thí dụ chúng ta thờ hình tượng Bồ Tát Quan Thế Âm. Sau khi làm xong chúng ta phải cúng dường lễ lạy, khi thờ cúng chúng ta nhất định phải nói rõ với đại chúng vì sao chúng ta thờ Bồ Tát Quang Thế Âm? Ý nghĩa của việc cúng dường Quan Thế Âm là gì? Vậy thì nhờ vào tôn tượng này khai mở ánh sáng tự tánh của chính mình. Cho nên không phải người đến khai quan cho Phật Bồ Tát, mà nhờ vào hình tượng của Phật Bồ Tát để khai quang cho chúng ta, ý nghĩa chính là như vậy.
Nếu như nói hình tượng Phật Bồ Tát này phải mời một vị Pháp sư đến khai quang cho các ngài thì các ngài mới “linh”, không khai quang thì các ngài không “linh”, vậy có rất nhiều người đến tìm tôi đi khai quang cho Phật Bồ Tát, tôi liền thành thật nói với họ, bạn không cần cúng dường Phật Bồ Tát, họ hỏi vì sao vậy?
Tôi bảo họ linh thì họ linh, bảo họ không linh thì họ không được linh, vậy thì tôi còn linh hơn cả họ, bạn cúng dường tôi thì tốt rồi, bạn cúng dường họ làm gì? Bạn thử nghĩ xem có đúng không? Đây gọi là mê tín. Cho nên nếu tôi cũng làm bộ làm tịch họa họa vẽ vẽ, tôi chỉ họa vẽ cho họ thì họ liền linh, các vị thử nghĩ xem thì há chẳng phải tôi còn linh hơn họ hay sao?.
Ngay đến cái điểm này mà nghĩ cũng không thông vậy thì ngu si mê muội của bạn đã đến tột cùng, mọi người đầu óc bình lặng thông minh một chút vừa nhìn là hiểu ra mọi việc, liền thông suốt chân tướng sự thật. Tôi nói khai quang cho Phật Bồ Tát thì họ liền linh là lừa gạt chúng sanh, các vị cũng không cần phải quá mê si, quá hồ đồ như vậy, làm gì có cái đạo lý này?
Cho nên khai quang là nói rõ ý nghĩa mà vị Phật Bồ Tát này biểu thị. Thí dụ nói thờ cúng Bồ Tát Quan Thế Âm, đại biểu của Quan Thế Âm Bồ Tát là từ bi. Đem bổn nguyện của Bồ Tát đại từ đại bi cứu độ tất cả chúng sanh nói ra. Chúng ta thờ Bồ Tát Quan Thế Âm phải nên học theo loại bi nguyện đại từ đại bi cứu khổ cứu nạn của Phật Bồ Tát. Do đó khi nhìn thấy hình tượng của Bồ Tát Quan Thế Âm, nghe đến danh hiệu của ngài liền làm cho tâm đại từ bi của chúng ta được khai mở. Chúng ta đối với tất cả mọi người, tất cả việc tất cả vật phải dùng đại từ bi, chân thật thương yêu quan tâm giúp đỡ. Cái danh hiệu này, cái hình tượng này khai mở ánh sáng từ bi từ tự tánh của chúng ta, đây gọi là khai quang, là cái ý như vậy, nhất định không thể hiểu sai. Sai rồi vậy thì bạn mê tín, mê thì nhất định không thể giải quyết được vấn đề, chỉ có trí tuệ mới có thể giải quyết được vấn đề, việc này người học Phật không thể không biết.
Vậy người như thế nào mới có tư cách khai quang cho tượng Phật? Người đối với kinh luận của Phật Bồ Tát, khởi nguồn lịch sử, ý nghĩa các ngài biểu đạt đều có thể thông suốt tường tận vì mọi người giải thích rõ ràng giảng nói minh bạch, vậy thì đúng.
Tuyệt đối không ở trên hình thức, mỗi một hình thức đều có ý nghĩa giáo dục rất sâu, đều phải đem nó giảng giải cho rõ ràng tường tận mới không đến nổi đi vào mê tín. Đem Phật Bồ Tát xem thành quỷ thần để tôn thờ, để sùng bái, mong cầu thiên địa quỷ thần chư Phật Bồ Tát đến ban phước, đây là một quan niệm rất sai lầm.
Trích Từ Bài Giảng Của Hòa Thượng Tịnh Không!
Nam Mô A Di Đà Phật !