Phàm là con người thì sẽ có rất nhiều mối lo toan và nỗi sợ hãi. Nguồn gốc sâu xa nhất của tất cả những nỗi sợ hãi và mối lo toan là vô minh tham ái cố chấp.
Lo và sợ là những thứ làm cho cuộc sống con người ít hạnh phúc an vui, nhiều nỗi khổ niềm đau. Làm thế nào để giảm bớt lo sợ dần dần tiến đến hết lo sợ để chúng ta có thêm nhiều niềm vui trong cuộc sống?
Phàm là con người thì sẽ có rất nhiều mối lo toan và nỗi sợ hãi. Nguồn gốc sâu xa nhất của tất cả những nỗi sợ hãi và mối lo toan là vô minh tham ái cố chấp.
Vô minh được hiểu là si mê, mê mờ, u mê, không hiểu biết đúng như thật về thực tính, thực tướng của vạn pháp; không hiểu biết đúng như thật về con người, về cuộc đời, về cuộc sống, về thế giới, về mọi thứ.
Nói theo ngôn ngữ triết học hiện đại là không hiểu biết đúng về bản chất của mọi sự vật hiện tượng, cả những hiện tượng tâm lí vi tế.
Nhận thức, hiểu biết sai lệch về thế giới, con người, cuộc đời cho nên phát sinh nhiều nỗi sợ hãi. Ví dụ do không hiểu biết ma quỷ là gì nên mới sợ quỷ, sợ ma. Vì không hiểu đúng như thật về “cái chết” nên mới sợ chết. Người hiểu đúng, biết rõ về ma, quỷ, cái chết thì họ sẽ ít sợ cho đến không còn sợ nữa.
Cố chấp tham cầu danh lợi là nguồn gốc của mọi mối lo toan sầu não. Nói một cách cụ thể hơn thì con người thường lo và sợ những gì?
- Chúng ta thường lo sợ mình sống nghèo khổ bị người khác khinh thường khi dễ
- Chúng ta thường lo sợ tai ương chướng nạn đến với mình, người thân của mình
- Chúng ta thường lo sợ bịnh tật, chết chóc đến với mình, như mọi người đang sợ Covid
- Chúng ta thường lo sợ thân quyến cha mẹ anh em, vợ con gặp phải những điều không may.
- Chúng ta thường lo sợ mơ hồ vu vơ, ảo tưởng.. như ma quỷ, thần linh, bùa chú trù yểm…
- Người đang có nhiều tiền tài, chức vụ quyền lực thì lo sợ mất danh, mất lợi
- Lo và sợ là những thứ làm cho cuộc sống con người ít hạnh phúc an vui, nhiều nỗi khổ niềm đau.
Làm thế nào để giảm bớt lo sợ dần dần tiến đến hết lo sợ để chúng ta có thêm nhiều niềm vui trong cuộc sống ?…
Gốc rễ của sự lo và sợ là do chúng ta không hiểu rõ sự thật về cuộc đời, bản chất của những thứ làm cho ta lo sợ. Khi biết rõ những điều này là bước đầu đánh tan những nỗi lo sợ…
Một trong những cách hữu hiệu giúp chúng ta giảm bớt lo sợ tiến dần đến hết sợ:
– 1 là tin hiểu chắc chắn, tính Phật của chúng ta và đức Phật không khác, chỉ do ta mê mờ không nhận rõ, chưa phát huy được diệu dụng tự tính trong ta. Nghĩa là ta có năng lực không sợ hãi.
– 2 là quan sát rõ luật vô thường là chân lý thì ta sẽ biết thuận theo tự nhiên, nỗ lực sống tốt, sống vui, tu thiện, học phật, Không sợ chết sớm chỉ sợ tạo nghiệp.
– 3 là biết rõ, có sinh, ắt có tử, có hợp ắt có tan, giàu rồi sẽ nghèo; cao rồi sẽ thấp, sang rồi sẽ hèn, có may mắn sẽ có rủi ro…hơn nữa chết chỉ là sự tương tục, thay đổi hình thức sống, nên giữ được tâm bình an vững chãi.
– 4 Quan sát rõ tâm quý hơn thân, tuệ quý hơn tài, đức quý hơn danh, Định quý hơn sắc. Định lực mạnh, ý chí vững sẽ dần hết lo sợ.
– 5 Quan sát rõ như thật tính chất duyên khởi Vô Ngã của mọi thứ kể cả con người nên bớt chấp cho đến hết vướng mắc vào cái Ta và chấp cái của ta, dần sẽ vượt qua được mọi nỗi lo toan sợ hãi, bất an trong đời.
Tóm lại, ai sống lương thiện tích cực, ý chí mạnh mẽ, tận lực tập trung chuyên nhất, thường siêng năng tọa thiền học Phật, hiểu đúng lẽ vô thường, thấu như thật về tính chất duyên khởi vô ngã của vạn pháp, thì lo sợ dần tan biến không còn dấu vết, an lạc hạnh phúc có mặt trong người ấy.
Ai lo sợ
Tâm hoang mang
Tập thiền, luyện tâm
Quán lý vô ngã
Vượt sầu bi
TS.Thích Hạnh Tuệ!