Quý vị ăn chay trường mà nấu mặn thì tùy duyên, đừng khắc khe chuyện đó quá, sau này chồng con mình biết ăn chay trường luôn thì tốt còn chưa biết ăn chay trường thì thôi, quý vị cứ nấu ngay cả quý vị nếm cũng được nữa.
Hỏi: Dạ thưa Thầy, con ăn chay nhưng gia đình chồng con ăn mặn, vậy con ăn chay mà con nấu mặn có tội không?
Đáp: Câu này thấy thì đơn giản nhưng rất nhiều Phật tử hay hỏi. Quý vị ăn chay trường mà nấu mặn thì tùy duyên, đừng khắc khe chuyện đó quá, sau này chồng con mình biết ăn chay trường luôn thì tốt còn chưa biết ăn chay trường thì thôi, quý vị cứ nấu ngay cả quý vị nếm cũng được nữa.
Thật ra việc ăn chay chưa hẳn là có phước đâu, mà ăn chay như thế nào mới có phước chứ, có những người nghèo không có thịt ăn, hằng ngày ăn cơm với nước tương vậy họ nhiều phước lắm sao? Đó là chưa nói đến chuyện ăn chay có tội nữa, nếu vật thực đó không có được do sự chơn chánh mà là do ăn cắp hoặc chiếm đoạt.
Vậy nên, ăn chay như thế nào mới có phước? Là khi các vị ăn chay, các vị có lòng từ bi, quý vị biết làm từ thiện, biết thương người, giúp người, không muốn kết oán thù với chúng sanh nữa, quý vị biết phóng sanh, ăn chay để cơ thể thanh tịnh dễ ngồi thiền, dễ nghe Pháp.
Y học đã chứng minh, ăn mặn bây giờ có những chất làm cho mình bệnh, làm cho tâm của mình không yên, dễ làm mình nặng nề thì khó tu. Cho nên ăn chay có phước hay không là ăn xong quý vị làm cái gì? Chứ nói ăn chay có phước là không đúng.
Ăn chay xong mà biết tu, biết nghe pháp, biết làm từ thiện, biết phóng sanh thì khi mình khởi lòng từ như vậy thì có phước. Ăn chay xong mà đi cãi nhau thì tội vẫn là tội. Còn ở thời đức Phật thì cúng cái gì ăn cái đó.
Tại sao lại có từ ăn chay? Ăn chay được đọc trại từ ăn “Trai”, là ăn thanh tịnh. Bên Phật giáo Nam Truyền, ăn trai là ăn thế nào? Đó là ăn tam tịnh nhục, là ăn trước ngọ, ăn thịt nhưng các loại thịt đó phải không thấy, không nghe, không nghi đó là ăn trai, mình đọc trại thành ăn chay. Còn tại sao có từ ăn mặn?
Mặn ở đây mình đọc trại qua từ “Mạng”, ăn mạng của chúng sanh mình đọc là ăn mặn. Ở đây ăn mặn không có nghĩa là ăn muối thì không phải, ăn mặn đây là ăn mạng sống chúng sanh. Nên chuyện ăn chay, ăn mặn quý vị phải hiểu như vậy.
Nếu nhà mình chưa có duyên, chưa có người ăn chay trường được thì mình cứ tùy duyên. Nếu phải nấu và nếm thì quý vị cứ việc nếm, còn nếu tùy trong khả năng của mình mà mình cảm thấy bất an thì khéo được theo cách nào thì mình khéo.
Thầy Thiện Tuệ trả lời vấn đáp Phật Pháp!
Ăn chay đúng phương pháp
Ăn chay được xem là đúng phương pháp khi thực phẩm cung cấp cho cơ thể chúng ta đủ các chất dinh dưỡng cần thiết và tạo ra một số nhiệt lượng calories đủ cho cơ thể hoạt động và tăng trưởng và cũng không quá ít để bị suy nhược. Nói một cách khác là quân bình nhiệt lượng calories giữa cung và cầu của cơ thể. Tổng nhiệt lượng calories hấp thu mỗi ngày không nên quá lớn. Dù ăn chay theo loại nào thì dưới góc độ dinh dưỡng cũng phải hội đủ bốn nguyên tắc cơ bản:
Thứ nhất: Ăn nhiều và thường xuyên dùng các thực phẩm rau, đậu, ngũ cốc gạo lứt và trái cây có tiềm năng chống ung thư: Những loại rau có màu đậm như xanh đậm, vàng và đỏ, có chứa phytochemicals: beta carotene, caroten-oids, dithiolthiones, lycopene, lutein, genistein, isoflavones; vitamin C, E, folic acid, calcium, và nhiều chất bổ dưỡng khác, như broccoli, bí rợ, khoai lang, cà rốt, cà chua, hạt đậu nành… Những thứ này đều có tác dụng nâng cao khả năng loại tế bào chống tế bào ung thư, chống lại sự tấn công của sự ốc xít hóa, đồng thời có tác dụng thúc đẩy nhu động của ruột, thải bỏ nhanh chất độc hại ra khỏi cơ thể. Những thức ăn khác như hành, tỏi, cần tây có chứa chất allyl sulfides cùng những thức ăn có chứa nhiều chất selenium, axit folic, và những loại có chứa nhiều chất molybdemum, như bí đỏ, rau cải trắng vân vâncũng có tác dụng chống ung thư.
Thứ hai: Ăn đa dạng nhiều loại thực phẩm: Trong thức ăn thiếu một thành phần nào đó lâu dài dễ gây ung thư như thiếu các loạiviatmin A, vitamin B2, vitamin C, vitamin E, và chất xơ, trong thời gian dài có thể dẫn đến ung thư ruột và ung thư dạ dày. Vì vậy trong khẩu phần ăn hàng ngày cần phải làm cho cơ thể hấp thu đủ các loại chất dinh dưỡng, vitamin, chất khoáng, chất xơ, và nước đầy đủ mới có thể sống khỏe mạnh, chống được bệnh tật, nhất là bệnh ung thư. Nên nhớ là không có bất kỳ một loại thực phẩm đơn độc nào bao hàm đầy đủ các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần đến. Chẳng hạn như cam cho nhiều sinh tố C nhưng lại không có sinh tố B12.
Thứ ba: Ăn các loại thực phẩm càng ít chế biến hoặc chưa chế biến càng có lợi về dinh dưỡng. Cứ qua một lần chế biến thì chất dinh dưỡng của thực phẩm bị giảm đi do quá trình chuyển hóa. Ví dụ như gạo được chế biến cho trắng vì qua quá trình đánh bóng gạo, đã làm mất đi rất nhiều chất dinh dưỡng nằm ngoài vỏ hạt gạo. Các loại ngũ cốc khác cũng vậy và thực phẩm tươi tốt hơn thực phẩm đóng hộp.
Thứ tư: Nên thay đổi thói quen ăn uống không hợp lý, như thích ăn các thức ăn quá cay, quá chua, quá nóng, quá lạnh hoặc quá cứng, ăn như vậy sẽ kích thích hệ thống ruột và niêm mạc dạ dày, dễ sinh viêm, hình thành những ổ loét, tạo cơ sở sinh bệnh ung thư. Tránh ăn nhanh, nuốt vội, làm cho nước bọt không tiết ra đầy đủ, gây trở ngại cho tiêu hóa và không phát huy được tác dụng chống ung thư của nước bọt. Tránh ăn nhiều và thường xuyên các loại thức ăn chiên, nướng, hun khói cũng như các loại dưa muối, vì những thức ăn này có thể sinh ra chất gây mầm mống ung thư.
Yếu tố cân bằng dinh dưỡng là điều cần thiết. Hiệp hội ăn chay Hoa Kỳ đề nghị chúng ta nên ăn nhiều thực phẩm loại whole grains, rau xanh, đậu, trái cây tươi và ăn ít những thức ăn có chứa nhiều chất béo, chất ngọt và chất muối.
Một vị bác sĩ chuyên khoa về dinh dưỡng đề nghị một tỷ lệ hợp lý về dinh dưỡng chay là 4/6 hay 3/7 để chúng ta dễ nhớ. Tỷ lệ này có nghĩa là 4 phần hay 3 phần whole grains và 6 phần hay 7 phần rau xanh, đậu và trái cây tươi. (Người cao tuổi, không hoạt động nhiều nên áp dụng tỷ lệ 3/7 – chú thích của người biên tập).