Điều quan trọng nhất là tâm chân thành, tâm thanh tịnh, tâm từ bi. Bố thí một chút tiền cũng có thể tiêu trừ tội lỗi ngàn kiếp.
Các vị đồng học. Hôm nay chúng ta tiếp tục bàn đến việc mà tiên sinh Liễu Phàm gọi là “thiện có bán mãn”. “Mãn” là tròn đầy. Phàm là không thể tròn đầy, không đạt đến tiêu chuẩn của tròn đầy thì gọi là “bán” (vơi). Ông nêu ra hai câu nói ở trong Kinh Dịch: “Thiện không tích thì không đủ để thành danh, ác không tích thì không đủ để diệt thân”. Hai câu nói này là danh ngôn chí lý. Người tu hành nhất định phải khắc ghi trong lòng. Nói tóm lại, không tích thì không thể đầy, thì không đạt đến viên mãn. Cho nên dạy chúng ta phải “tích lũy công đức”. Người có đức hạnh nhất định mỗi niệm không quên, từng giây từng phút phải giữ cái tâm muốn làm lợi ích cho người, lợi ích cho xã hội, lợi ích cho chúng sanh, nhất định phải xả bỏ tự lợi.
Người thường không phải không biết đạo lý này, không phải là không có đọc sách Thánh Hiền. Rất nhiều người đọc sách Thánh Hiền, nhiều người hiểu rõ đạo lý này nhưng họ không làm được. Vì sao họ không làm được? Họ không thể xả bỏ tư dục. Từ đó cho thấy, tự tư tự lợi, đủ thứ ái dục, không những là chướng ngại lớn cho việc tu hành mà phước báo thế gian cũng bị nó làm chướng ngại. Vì sao chúng sanh bị đọa tam đồ? Chúng ta giải thích nguyên nhân không khó. Kinh Phật nói về tam đồ, địa ngục rất rõ ràng, minh bạch. Chúng ta đọc rồi, nghe rồi, vẫn cứ không thể nâng cao cảnh giác, đây đúng là “cảm giác bị tê liệt rồi”, chỉ chú ý đến cái lợi nhỏ trước mắt, không biết rằng trong tương lai có hại rất lớn.
Cho nên có được mấy người có thể nhận thức được rõ ràng thiện ác lợi hại, chân lý sự thật, mấy người có thể làm được viên mãn? Người hiện nay không làm được. Thật ra cũng không thể trách họ được. Vì sao vậy? Không có người dạy họ. Những đại đạo lý này nhất định phải được bắt đầu dạy từ nhỏ, đó gọi là “thói quen tập thành từ nhỏ thì thành tự nhiên”. Điều này rất có đạo lý, đến trung niên, lão niên, ở trong lò nhuộm xã hội thì đã bị ô nhiễm nghiêm trọng rồi. Tuy nghe đến thì cảm thấy là có lý, cũng biết gật gật đầu, nhưng cảnh duyên hiện tiền thì vẫn cứ mê hoặc điên đảo như cũ, vẫn cứ không buông được. Nguyên nhân là do nhận biết chưa đủ thấu triệt, nên mới có hiện tượng này xảy ra. Từ đó cho thấy, dạy học quan trọng biết bao!
Ở Trung Quốc vào thời xưa, thật sự xem dạy học là việc lớn hàng đầu của đời người, bất luận là gia đình hay quốc gia. Cho nên dân tộc có thể kéo dài đến mấy ngàn năm, đến ngày nay nó vẫn không bị diệt vong. Chúng ta hãy xem những đế quốc mới trỗi dậy trước đây ở phương Tây, thời gian duy trì chưa bao lâu thì đã suy rồi. Chúng ta có quan sát nghiêm túc hay không? Nguyên nhân của hưng suy là gì? Vì sao được hưng vượng. Vì sao lại bị suy thoái? Trung Quốc đã bị suy một lần rồi nhưng tại sao có thể phục hưng trở lại? Nguyên nhân là do gốc của văn hóa rất sâu. Tuy là vào thời cận đại, mọi người đều thấy cái gọi là súng và đại bác của người phương Tây, họ bị vũ lực khuất phục nên đã mất đi lòng tự tin dân tộc.
Thế nhưng ở Trung Quốc vẫn còn còn một số người lớn tuổi trong tâm họ hiểu rõ, giữ vững mạng mạch văn hóa dân tộc, chờ đợi cơ duyên để phát dương quang đại. Điều gì là cơ duyên? Mọi người tỉnh ngộ, có thể tiếp nhận trở lại văn hóa dân tộc, đây chính là cơ duyên chín muồi. Trong môi trường rộng lớn của Trung Quốc, trải qua mấy ngàn năm hun đúc, nói thật ra là rất dễ dàng giác ngộ, dễ thức tỉnh trở lại. Đây là phước báo của tất cả chúng ta. Chúng ta có phước thì người trên thế giới có phước. Lời giáo huấn của cổ Thánh tiên Hiền so với quan niệm của người phương Tây quả thật không giống nhau. Từ xưa đến nay có câu nói “thiên hạ là của chung”, nói “nhân từ với người, yêu thương mọi vật”, “suy mình biết người”, tấm lòng này quảng đại biết bao, thành tựu công đức viên mãn. Cho nên dù cho nhất thời bị mê hoặc, có tai nạn trong thời gian ngắn, rốt cuộc cũng có thể hồi phục.
Nói đến “vơi đầy”, thật sự mà nói đều là do ở giữ tâm. Trong chú giải đã nêu ra một thí dụ, có một tín đồ vào chùa thắp nhang cúng dường hai văn tiền. Nói hai văn thì người hiện nay không hiểu. Thế nào gọi là hai văn? Vào cuối đời nhà Thanh, thì mười văn tiền mới được một xu, mười xu mới được một hào, thì bạn biết hai văn tiền là số tiền rất ít. Đây là một người mà chúng ta có thể biết là gia cảnh vô cùng thanh bần. Thế nhưng tâm bố thí cúng dường của cô chân thành, cho nên đích thân lão Hòa thượng trụ trì chùa đã làm lễ tiêu tai cho cô. Về sau vị nữ thí chủ này phát đạt, trở lại chùa để thắp nhang tạ lễ, lần này cô cúng dường mấy ngàn lượng vàng. Lão Hòa thượng chỉ phái một người xuất gia đến làm lễ tiêu tai cho cô. Sau khi xong Phật sự, cô liền đi hỏi lão Hòa thượng: “Con trước đây bố thí hai văn tiền thì đích thân Ngài làm lễ tiêu tai cho con. Bây giờ con cúng dường nhiều như vậy, vì sao Ngài lại tùy tiện phái một người xuất gia giống như là làm lấy lệ cho con vậy?” Lão Hòa thượng liền nói: “Trước đây con bố thí tuy ít, mà tâm của con chân thành. Ta không đích thân làm lễ tiêu tai cho con là có lỗi với con. Ngày nay con bố thí cúng dường tuy nhiều, nhưng sự thành kính trong tâm của con không bằng năm xưa, cho nên bảo một người xuất gia làm lễ tiêu tai cho con là được rồi”.
Sự “vơi đầy”, chúng ta nhìn thấy ở đây, không nằm ở cúng dường tiền nhiều hay ít, mà là ở tâm địa chân thành. Thí dụ này hay. Không phải là có tiền bạc là có thể tu được đại công đức, có thể tu được công đức viên mãn. Nếu vậy thì người bần cùng không có cơ hội tu. Hiểu rõ đạo lý này thì dù là người bần cùng vẫn có thể tu được công đức viên mãn, còn người phú quý tu tích thì vẫn thường chỉ được một phần công đức. Chúng ta hiểu rõ cái đạo lý này thì thấu hiểu chân tướng sự thật. Người phú quý không phải đời đời kiếp kiếp đều phú quý. Người bần tiện cũng không phải đời đời kiếp kiếp đều bần tiện. Người bần tiện đời sau được phú quý, người phú quý đời sau chuyển thành bần tiện. Bạn sẽ hỏi đây là đạo lý gì? Đúng là điều mà đoạn này đã nói. Trong điều kiện bình thường, người phú quý thì kiêu mạn nhiều, người bần tiện phần lớn là khiêm tốn cung kính. Đâu biết là khiêm kính là đức, kiêu mạn thì đã tổn phước rồi. Cho nên tu như thế nào thì cũng chỉ được một phần, không đạt được viên mãn.
Tiên sinh Liễu Phàm còn nêu ra một câu chuyện về Lữ Động Tân, cũng đáng để chúng ta phản tỉnh sâu sắc. Lữ Động Tân là một trong Bát tiên của Đạo giáo. Lữ Động Tân năm xưa gặp được Chung Ly, cũng là một trong Bát tiên. Chung Ly dạy Lữ Động Tân pháp thuật “biến sắt thành vàng”. Muốn bố thí cứu giúp những người nghèo khổ, bạn có cái năng lực này thì tiện lợi rồi. Lữ Động Tân hỏi Chung Ly: “Tôi điểm sắt thành vàng, vàng này có bị biến thành sắt trở lại hay không?” Chung Ly nói: “Sau năm trăm năm nó mới biến lại thành sắt”. Lữ Động Tân liền nghĩ, ta làm như vậy há chẳng phải đã hại những người năm trăm năm sau đó hay sao? Ta không cần học pháp thuật này nữa. Chung Ly tán thán ông: “Muốn tu tiên phải tích đủ ba ngàn công đức, một tâm niệm tốt này của ông thì đã viên mãn ba ngàn công đức rồi”. Tôi nghĩ người hiện nay không có cái tâm này. Đừng nói họ không chịu trách nhiệm việc hại người của năm trăm năm sau, mà ngay người hiện tại họ cũng sẽ hại. Từ trong câu chuyện này, chúng ta lĩnh hội được một điều, chư Phật Bồ-tát, thần tiên đều là dùng tâm yêu thương để đối xử với người, ngay cả chúng sanh của trăm ngàn năm về sau cũng nhất định không có một ý niệm muốn làm tổn hại. Huống hồ là hiện tại chứ? Đây là điều chúng ta cần phải học tập.
Sau cùng, tiên sinh Liễu Phàm rút ra một kết luận rất hay, điều quan trọng nhất là tâm chân thành, tâm thanh tịnh, tâm từ bi. Bố thí một chút tiền cũng có thể tiêu trừ tội lỗi ngàn kiếp. Từ đó cho thấy, không do thí xả nhiều hay ít, mà do tâm niệm chân thành. Nếu như tâm địa không chân thành, tuy có vàng bạc trăm vạn lượng, chúng ta ngày nay nói là đem của cải hàng tỉ tỉ đi bố thí cúng dường, phước cũng chỉ được một phần, không được viên mãn. Đạo lý này trong Phật pháp đã nói rất rõ ràng. Chân thành, thanh tịnh, từ bi không chấp tướng, đúng như trong Phật pháp gọi là “cảnh chuyển theo tâm”. Người như vậy tâm lượng rất lớn, trong tâm của họ không có chướng ngại, không có phân biệt, không có chấp trước, mỗi niệm đều tương ưng với hư không pháp giới. Công đức này thì viên mãn rồi.
Nếu trong tâm không xả bỏ vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, tâm lượng nhỏ hẹp thì dù bố thí ức vạn vàng bạc châu báu cũng không có cách gì đột phá tâm lượng ấy. Cho nên phước báo của họ không viên mãn, đạo lý là ở chỗ này. Chúng ta phải suy nghĩ thật kỹ, quan sát thật tỉ mỉ. Chư Phật Bồ-tát giáo hóa chúng sanh, bất luận là thí tài, thí pháp, hết thảy việc thí xả đều tùy thuận tâm lượng mà trùm khắp pháp giới mười phương. Thành tựu của các Ngài là đại viên mãn, niệm niệm là đại viên mãn, sự sự là đại viên mãn. Nếu chúng ta ngay cả đạo lý này cũng không biết thì làm sao mà tu được? Cho nên học Phật không thể không rõ lý. Tu phước cũng không thể không rõ lý.
Trích trong:
THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN
Người giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không
Tập 15
Tâm Hướng Phật/St!