Tác ý là sự quyết định của tâm. Tác ý có thể xấu hay tốt, thiện hay bất thiện. Có những tác ý đúng, hợp lý thì sẽ vô cùng có lợi đối với người tu hành.
1. Tác ý là gì?
Tác ý là sự quyết định của tâm. Tác ý có thể xấu hay tốt, thiện hay bất thiện.
Tác ý sanh lên trong lúc nào? Tác ý có thể sanh lên từ cảm giác nhưng cũng có thể sanh lên từ sự suy tưởng hay suy nghĩ của mình.
Như vậy, làm thế nào để biết chắc chắn đó là tác ý?
Tác ý là một cảm giác mạnh sinh khởi trong một con người. Cảm giác mạnh này thôi thúc người đó phải hành động để giải quyết vấn đề. Cảm giác này được coi là tác ý vậy…
Tác ý có thể sanh khởi trong nhiều trường hợp khác nhau. Nó có thể sinh lên từ cảm giác hay từ vọng tưởng. Thỉnh thoảng, khi chúng ta có một ý nghĩ mạnh muốn làm cái gì đó thì tự nhiên một cảm giác mạnh phát sinh trong thân này như cảm giác đau bụng, khó chịu hay xúc động.
Người không thấy được tác ý thường không thể ngồi yên vì họ có xu hướng hành động theo sự thôi thúc của tác ý. Khi bắt đầu có một ý muốn nào đó, vị ấy đứng dậy rồi đi. Rồi có một ý muốn nào khác, vị ấy lại thay đổi động thái của mình, cứ như vậy hoài. Vì không thấy được cái ý nghĩ của mình, không thấy từ ý nghĩ đó phát sinh một cái cảm xúc mạnh và không thấy được cảm xúc mạnh đó, vị ấy chỉ thấy, “Tôi phải làm như vậy.” Vì thế vị ấy hành động với sự xúc động.
Nếu không có chánh niệm, phần đông chúng ta đều hành động theo bản năng. Nhưng khi biết ghi nhận tác ý, chúng ta sẽ thấy tác ý sanh rồi diệt, không tồn tại thường hằng. Và khi thấy được như vậy, hành giả sẽ thấy được tác ý thật của mình. Tác ý đúng thật chỉ có trong lúc bây giờ. Bây giờ làm cái gì? Đó là đúng tác ý đó! Ngoài tác ý đúng nghĩa, hầu hết chúng ta đều tính toán và kế hoạch.
2. Những tác ý cần biết khi làm việc phước thiện
Phật cũng có dạy chúng ta là “khéo tác ý”. Nghĩa là việc tác ý đúng lúc, cần thiết,… thì sẽ có công năng chặn đứng được những tâm niệm xấu, giúp phát triển được tâm từ bi, cũng như giúp nuôi dưỡng thêm những tâm đạo đức ngày càng trở nên lớn mạnh…
Sau khi làm các việc phước quý vị có thể tác ý như sau:
Khi quý vị phát tâm cúng dường Tam Bảo: “Với việc cúng dường này, con nguyện cầu cho Tam Bảo được thường trụ lâu dài ở thế gian, để cho vô số chúng sinh được kết duyên lành với Tam Bảo mà tu hành, thoát khỏi sinh tử luân hồi đau khổ “.
Khi quý vị phát tâm ủng hộ Quỹ học bổng cho các học sinh nghèo vượt khó: “Với việc làm phúc này, con nguyện cầu cho tất cả các học sinh đều có đủ điều kiện để học tập, để được học tới nơi tới chốn, không bị thất học, ra trường có công ăn việc làm ổn định để tự nuôi sống được bản thân và giúp ích cho gia đình xã hội”.
Khi phát tâm phóng sinh: “Con nguyện cầu cho vô số loài vật được thoát khỏi cảnh đao binh chém giết, mong rằng sau khi bỏ thân thú trong kiếp này, chúng sẽ được tái sinh trở lại thành người, gặp Phật Pháp mà tu hành cho tới ngày giác ngộ, giải thoát, để không còn bị đoạ lạc nữa “.
Khi phát tâm hỗ trợ gạo cho người nghèo: “Con cầu mong cho tất cả chúng sinh trong pháp giới đều luôn được no đủ mà không bị cảnh thiếu thốn hay đói khổ”.
Khi phát tâm giúp đỡ người bệnh: “Con cầu mong cho tất cả chúng sinh trong pháp giới, thân thể luôn được khỏe mạnh, không bị các chứng bệnh khổ, để ngày đêm được cảm thấy an lạc hạnh phúc”.
Khi phát tâm ủng hộ quỹ chép kinh, ấn tống kinh điển: “Nguyện cầu cho giáo pháp của Đức Thế Tôn được thường trụ mãi ở thế gian, được nhiều Bậc Thầy chân tu, trí tuệ thuyết giảng để giúp cho vô số chúng sanh hiểu rõ lời Phật dạy, từ đó áp dụng vào thực hành, để chuyển hóa nội tâm si mê thành trí tuệ, nóng giận thành nhẹ nhàng mát mẻ, phiền não thành an lạc, đói nghèo được no đủ, chiến tranh thành hòa bình, và vô số tâm ô nhiễm trở thành thanh tịnh”.
Nếu quý vị khéo tác ý được như thế sau mỗi lần làm phước, thì vô số hạt giống lành trong tâm của quý vị sẽ được ươm mầm, ngày càng phát triển lớn mạnh hơn. Và phúc đức của quý vị sẽ tăng trưởng vô cùng lớn. Khi chúng lớn mạnh, đồng nghĩa với việc công phu tu hành của quý vị sẽ thăng tiến, tức đường đạo đang đến gần.
Tâm Hướng Phật!