Bố thí, giữ giới, cúng dường chư tăng ni, xây chùa, đúc chuông, tạc tượng, tụng kinh, niệm Phật… là những việc mà chúng ta có thể tạo ra phước đức cho chính mình.
Phước báu hay phước đức là quan niệm đặc thù của Đông Phương. Đối với Tây Phương thì chỉ có gia tài, sự nghiệp, di sản để lại cho con cháu chứ không có chuyện phước báu hay phước đức. Quan niệm “phước báu hay phước đức” đã trở thành gần như đời sống tâm linh, gắn chặt với lối suy nghĩ và cuộc sống của con người Việt Nam và Trung Hoa. Người Việt Nam ta ai cũng mong cầu phước đức, lo vun trồng phước đức và rất sợ vô phúc.
Hầu như trên khắp thế giới này, người ta tìm cách thờ phượng hoặc cầu xin thần linh ban phúc cho mình vì người ta tin rằng thần linh có thể “ban phúc, giáng họa”. Người Việt Nam ta dù thờ Trời Đất nhưng riêng vấn đề phước báu lại tự tạo ra chứ không hoàn toàn cầu xin, khấn vái thần linh. Cũng có rất nhiều người chỉ cầu xin van vái thần linh hết chỗ này chỗ kia để xin phước đức. Nhưng căn bản nhất, người Việt Nam tự “trồng cây phúc” cho chính mình chứ không hoàn toàn ỷ lại.
Bố thí
Phước phát sanh do cho hay dâng tặng những vật mà mình sở hữu. Có hai thành tố tạo nên công đức bố thí: tác ý thí và vật thí. Chính tác ý thí mới đem lại phước báu đời sau chứ không phải là vật thí. Vật thí chỉ trợ giúp cho tác ý thí thêm mạnh hơn, bén nhạy hơn mà thôi.
Ta nên suy gẫm những lợi ích của bố thí và biết ơn người thọ thí. Vì có người thọ thí thì phước thiện ta mới thành tựu trọn vẹn. Nhất là phải khéo léo để cho tâm hoan hỷ trong việc phước thiện cả ba thời: Ý định làm việc lành bố thí khi mua sắm chuẩn bị trước khi hiến tặng; lúc đang hiến tặng; sau khi làm việc thiện thì vui thích đã làm được việc thiện và thường nhớ lại giây phút đó.
Giữ giới
Phước phát sinh do tuân giữ ngũ giới (cố ý tránh xa: Sự sát sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, dễ duôi uống rượu và các chất say), bát quan trai giới (gồm ngũ giới cộng thêm ba giới là tránh xa: sự ăn sái giờ; sự múa hát, thổi kèn đờn, xem múa hát nghe đờn kèn, trang điểm, thoa vật thơm, dồi phấn và đeo tràng hoa; tránh xa chỗ nằm ngồi nơi quá cao và xinh đẹp).
Giữ giới sẽ đảm bảo sự an toàn cho chúng sanh, không gây khổ đau cho người khác và dễ phát sanh các tâm vô lượng như lòng từ, lòng bi mẫn, sự hoan hỷ.
Hồi hướng phước
Phước phát sanh do chia phần phước mình đã tạo cho người khác. Thật ra thì người thí vẫn nhận trọn vẹn phần công đức của chính mình đã làm theo đúng luật nhân quả, nhưng do tâm trong sạch mong muốn gia quyến, những người khác hoặc chư Thiên cũng được phần phước báu như chính mình.
Chính tâm cao thượng đó phát sinh làm tăng trưởng phước của người thí. Ngay sau những thời hành thiền hay sau ngày thọ bát quan ta nên hồi hướng đến ông bà cha mẹ đã quá vãng, cửu huyền thất tổ… để tỏ lòng hiếu thảo của con cháu đối với các bậc sinh thành.
Đi lễ chùa
Lễ chùa không có nghĩa là xin Phật ban cho phước đức. Nhưng qua việc đi lễ chùa, tâm địa bình ổn, tâm tính thảo ngay, hạt giống thiện nảy mầm, hung ác giảm bớt, thiện tính tăng thêm, từ đó mà làm những việc tốt lành cho gia đình cho xã hội, người đời biết ơn. Đó là cách trồng phước và hưởng phước vô cùng lớn lao.
Nếu đi lễ chùa mà không làm lành, lánh dữ thì chẳng có chút phước đức nào. Nếu tham-sân-si vẫn còn thì họa và vô phúc vẫn tới như thường.
Cúng dường chư tăng ni
Cúng dường để chư tăng ni có phương tiện sinh sống, tu học và hoằng dường chính pháp. Khi chính pháp được lan tỏa thì mọi người sẽ sống trong vị tha, đạo đức – tức tạo ra một xã hội, một đất nước an lành mà mình đang sinh sống. Đó là phước báu và lợi lạc cho đời vô cùng to lớn và hưởng ngay, không phải chờ.
Thật vô phước nếu phải sống trong một xã hội bất an, lường đảo, trộm cướp, gian trá, hận thù, giết chóc, chiến tranh, bom tự sát. Phải sống trong các nước như Iraq, Syria, Afghanistan, Libya, Yemen, Sudan hay Ukraina… thì là phước hay vô phước?
Xây chùa
Xây chùa là tạo một nơi thờ phụng, chỗ mà Phật tử tới nghe pháp, học hỏi, trao đổi, chia sẻ, làm từ thiện, thanh niên thiếu nữ có dịp tiếp xúc trong môi trường đạo hạnh. Đó là nơi tốt lành cho xã hội. Mà tốt lành cho xã hội chính là phước đức.
Chùa ngày nay còn là một trung tâm văn hóa, giáo dục thanh thiếu niên, di tích lịch sử… cháu con tới đây lợi lạc biết là bao nhiêu. Đó là phước đức vậy.
Đúc chuông
Tiếng chuông là nhạc của chùa. Tiếng chuông là tiếng lòng của chùa. Nghe chuông lòng người trùng xuống, “Tiếng chuông huyền diệu tịch trần ai”. Tiếng chuông làm lắng bụi trần.
Nghe chuông không thôi cũng xả được bao căng thẳng, lo âu của cuộc sống có khi khỏi phải đi gặp nhà tâm lý trị liệu làm gì. An lành, thảnh thơi – dù là đôi chút cũng là hạnh phúc, phước báu biết bao.
Dựng tượng
Dựng tượng để chiêm bái, để nhìn thấy hạnh huệ của các ngài. Dựng tượng Quán Thế Âm để thấy không còn lo sợ, để học Hạnh Lắng Nghe. Dựng tượng Phật A Di Đà để sống thanh tịnh. Dựng tượng Phật Thích Ca để chiêm ngưỡng một vĩ nhân của nhân loại, một giáo lý tuyệt vời đưa con người tới thánh thiện mà giáo lý không bao giờ lạc hậu với thời gian. Được biết, được nghe, được biết về những gì tốt lành, thánh thiện cũng là phước báu. Bởi vô phước là ngu dốt, không biết gì cả.
Tụng kinh, niệm Phật
Trong gia đình có bàn thờ Phật, mỗi tối bà nội, bà ngoại hay cha mẹ ngồi tụng kinh, niệm Phật là gieo duyên lành cho con cháu, là tạo một khung cảnh trang nghiêm cho gia đình.
Khi bà ngồi niệm Phật, cháu con chắc chắn sẽ giữ gìn cử chỉ, đi đứng nhẹ nhàng. Đây là những giây phút bình an, tốt lành cho gia đình. Đó là phước đức.
Làm từ thiện
Phước báu lớn nhất là làm từ thiện. Cổ nhân có câu “Dù xây chín đợt phù đồ. Không bằng làm phúc cứu cho một người.” Làm từ thiện là san sẻ tình thương, là chia xẻ nỗi bất hạnh với người khác. Là gần gũi với tha nhân. Là thấy hạnh phúc mà minh đang có đây thật may mắn. Làm từ thiện là phụ giúp chính quyền, thoa dịu phần nào nỗi đau, nỗi bất hạnh của xã hội.
Một đất nước vĩ đại là một đất nước có nhiều người làm từ thiện. Một đất nước sẽ từ từ hủy diệt nếu mọi người sống trong ích kỷ. Nhìn người làm từ thiện ai cũng quý mến. Chẳng ai ghét bỏ người làm từ thiện cà. Được người ta thương mến là phước báu quý giá lắm.
Xây trường học, nhà thương
Xây trường học, nhất là đại học là tạo phước đức cho cả nước chứ không phải cho cho chính mình. Không một đất nước nào phát triển mà không có nhiều trường đại học.
Bỏ tiền ra xây trường học, tăm tiếng để lại muôn đời sau. Còn xây nhà thương, tặng tiền cho các bệnh viện là cứu giúp cho bao người bệnh tật. Phước đức không thể nói hết.
Xây cô nhi viện
Ngày nay cuộc sống quá nhiều cám dỗ và hư hỏng. Phòng trà ca vũ, tắm hơi, bia ôm, đấm bóp mọc lên như nấm. Biết bao nhiêu cô gái như những con thiêu thân lao vào đó. Rồi cả sinh viên cũng làm gái gọi. Rồi tình ái lăng nhăng, lỡ dại sinh con vừa xấu hổ, vừa sợ vướng bận nghề nghiệp. Rồi có khi nghèo quá không đủ sức nuôi con cho nên quăng bé thơ – có khi chưa cắt rốn vào đống rác, vào cửa chùa.
Nghe tiếng trẻ khóc oe oe, thân hình bầm tím mà rớt nước mắt. Thôi thì bế vào, dù nghèo, dù phương tiện thiếu thốn cũng bảo nhau nuôi nấng. Nhìn con mình nệm ấm chăn êm, được nâng niu chiều chuộng, nhìn rẻ mồ côi mà lòng se thắt. Thăm cô nhi viện rồi về nhà ăn cơm không thấy ngon.
Cho nên giúp đỡ cô nhi viện, xây cô nhi viện, nhận nuôi các trẻ mồ côi là giảm bớt nỗi đau của xã hội. Đó là tấm lòng giữa con người và con người, quý giá biết là bao. Đó là hạnh Bồ tát là từ bi, là phước báu.
Đối xử tử tế với mọi người
Tại sao đối xử tử tế với mọi người lại là phước đức? Bởi vì khi tử tế với mọi người thì mọi người kính trọng và biết ơn, tiếng thơm lan rộng.
Do tiếng tốt đó, nhiều người dù không quen biết có thể giúp đỡ chúng ta sau này mà chúng ta không ngờ tới. Được người đời giúp đỡ là có phước. Bị người đời lường gạt, ruồng bỏ là vô phước.
Thật thà
Tại sao thật thà lại là phước đức? Bởi vì thật thà sẽ cảm hóa được lòng người. Ai cũng thương mến người thật thà. Công ty nào cũng muốn mướn người thật thà. Chính quyền cũng muốn tuyển những người thật thà.
Khi muốn trao trách nhiệm to lớn cho ai, ta tìm người thật thà. Người con trai cũng yêu người con gái thật thà. Con gái cũng yêu và tin tưởng người con trai thật thà. Thật thà là kho báu phước đức mà người đời không biết.
Ăn nói, cử chỉ dịu dàng
Tại sao ăn nói dịu dàng là phước đức? Bởi vì ăn nói dịu dàng thì được lòng người. Khi đã được lòng người rồi thì ước muốn gì cũng thành tựu.
Ăn nói cộc lốc, thô tục, dữ dằn thì sinh thù oán và mọi chuyện đổ vỡ. Dịu dàng, nhỏ nhẹ là phước báu, là vũ khí chinh phục con người dễ dàng nhất.
Nhường nhịn
Tại sao nhường nhịn là phước đức? Bởi vì khi nhường nhịn thì mọi chuyện đều an lành. Anh em, bạn bè có “chơi gác”, “ăn gian”, “qua mặt” mình chút đỉnh cũng không sao. Sau này “người thắng cuộc” nghĩ lại sẽ cảm phục mình và họ có thể trả lại hay đền bù nhiều hơn những gì họ đã lấy của mình. Hơn nhau một lời nói để làm gì? Im lặng, hoặc nhường nhịn để tránh xung đột, có thể đưa tới thâm thù, đâm chém, giết hại nhau.
Trong mọi khóa lễ chư tăng ni và phật tử đều cầu xin “Trú dạ lục thời an lành”. Làm sao có an lành khi còn hơn thua và tranh cãi? Nhường nhịn là đức tính cao quý chứ không phải yếu hèn. Chỉ người tu tâm, dưỡng tánh hay do bẩm sinh tính vốn thiện lương mới có thể nhường nhịn. Người nào không biết giá trị của sự nhường nhịn, cứ tranh cãi, gây gổ đi rồi sẽ biết. Nhường nhịn là phước báu đó.
Chánh kiến
Phước phát sinh do việc sửa cho thẳng ngay, chính xác một quan điểm. Phải nghe nhiều, học cho thấu đáo, suy nghiệm kỹ càng, nhận thức chân lý và hành theo chân lý đó, sẵn sàng từ bỏ những điều sái quấy mê tín dị đoan các chấp thủ sai lầm trước đó.
Có đức tin chân chánh rằng: Có hành vi thiện, có hành vi ác; có quả tốt hay xấu do hành vi thiện hay ác gây ra; bởi có nhân nên có đời này, có đời sau; có chư thiên, phạm thiên; nếu có người khéo thực hành chánh pháp thì sẽ chứng đạt được thiền, thần thông, chứng đạo, chứng quả và niết-bàn.
Tất cả chúng sanh khi chấm dứt thọ mạng của mình đều phải theo nghiệp thiện hay ác đã gieo trong đời sống. Tất cả mọi tài sản, con cháu ruộng vườn đều phải để lại mà không ai có thể đem theo được. Nếu làm ác thì chắc chắn gặt quả khổ, chuyên hành thiện thì sẽ gặt quả an vui. Đó là quyền tự do lựa chọn của mỗi người.
Người hằng hành thiện trong hiện tại thường được an vui, ngủ được an vui, thức được an vui, thường thọ sanh ở những cõi trời có nhiều phúc lạc, nếu thọ sanh ở cõi người cũng thường sinh ở những gia đình giàu có danh giá, đạt được nhiều may mắn, an lạc cũng như là bóng không rời hình vậy. Và cuối cùng, các phước thiện sẽ hộ trì cho người vượt thoát mọi tai họa, đạt tuệ giác ngộ niết-bàn tuyệt đối trong ngày vị lai.
Sự thông thái của trí tuệ
Một trong những phước báu lớn nhất của con người là trí tuệ hay sự thông thái của trí tuệ. Dù giàu có, địa vị cao, danh vọng… mà đầu óc u trệ, hẹp hòi, thiếu hiểu biết cũng là bất hạnh. Nghèo hay cuộc sống trung lưu bình dị mà trí tuệ sáng suốt, hiểu biết rộng rãi, đóng góp trí kiến thức cho đời thì vẫn được mọi người kính trọng.
Trí khôn thì ai cũng có, nhưng muốn tiến tới trí tuệ thì phải qua học hỏi. Đâu phải Đức Phật sinh ra là có mọi loại kiến thức ngay. Ngài cũng phải học hỏi hết bậc thầy này qua bậc thầy khác. Do đó muốn có sự thông thái của trí tuệ phải có giáo dục, phải đọc sách từng ngày không ngưng nghỉ.
Ngày nay, qua sự phát triển của hệ thống liên mạng toàn cầu, mọi kiến thức đều có trong máy điện tử. Sách vở thì đầy thư viện, băng đĩa thuyết giảng biếu không… không chịu mở mang trí tuệ thật uổng phí.
Vùi đầu vào bài bạc, hát karaoke, chơi games, đá gà, nhậu nhẹt, vào facebook tán dóc hay bình phẩm lung tung… dù suốt cả đời cũng chẳng nên thân. Chỉ cần bỏ ra năm mười năm đọc sách là có thể trở thành trí thức đóng góp cho đời, làm gương sáng cho gia đình và con cháu. Ngồi trong cung vàng điện ngọc mà ngu dốt cũng là bất hạnh. Dù nghèo, ở nhà tranh vách đất mà trí tuệ thông thái vẫn là phước báu.
Các bậc hiền thánh, bồ tát mà chúng ta tôn thờ, các ngài có của cải gì đâu ngoài sự thông thái của trí tuệ. Xin nhớ cho, không có phước đức nào lớn cho bằng sự thông thái của trí tuệ. Có trí tuệ là có tất cả.
Tâm Hướng Phật/Tổng hợp!