Phật Bồ-tát thị hiện ở thế gian, việc giúp đỡ chúng sanh phá mê khai ngộ là vấn đề chủ yếu, những việc khác đều là thứ yếu.
Các vị đồng học, xin chào mọi người!
Trưa hôm qua, tôi từ Úc châu trở về. Hôm kia ở Toowoomba bắt đầu khóa tu Phật thất. Lần này mọi người phát tâm khởi tu mười Phật thất, cũng chính là bảy mươi ngày, hai mươi bốn giờ chấp trì danh hiệu không gián đoạn. Đây là một nhân duyên rất hy hữu. Tôi đến bên đó để chủ trì khai mạc lễ “Sái Tịnh”, khích lệ các đồng tu phải cố gắng niệm Phật.
Hiện nay mọi người đều biết thế gian có tai nạn. Tai nạn chắc chắn là có. Chúng ta từ trong Phật pháp học được rất nhiều đạo lý. Căn cứ vào những đạo lý này, hiểu rõ chân tướng sự thật. Phật nói nguyên lý, nguyên tắc cho chúng ta là: “Tâm sanh thì các pháp sanh, tâm diệt thì các pháp diệt”; “Tất cả pháp từ tâm tưởng sanh”. Những lời khai thị này, các đồng học đều nghe rất quen, nhưng nghĩa lý ở trong đây rất sâu xa, rất không dễ dàng thể hội được. Nếu như thật sự thể hội được, thật sự sáng tỏ chân tướng sự thật thì tất cả vấn đề của thế xuất thế gian đều có thể giải quyết dễ dàng.
Phật Bồ-tát thị hiện ở thế gian, việc giúp đỡ chúng sanh phá mê khai ngộ là vấn đề chủ yếu, những việc khác đều là thứ yếu. Tại sao vậy? Bởi vì chúng sanh đã mê mất tự tánh, cho nên mới chiêu cảm đến khổ nạn vô tận. Nếu một khi giác ngộ rồi, đó thật sự là giống như trong Bạch Y Thần Chú gọi là “tất cả tai ương hóa thành bụi”. Đây là sự thật. Cho nên Phật pháp dạy học, ở trong hầu hết các tông chỉ thường là hai câu nói: “Phá mê khai ngộ, lìa khổ được vui”. Lìa khổ được vui là nói từ trên quả. Phá mê khai ngộ là nói từ trên nhân. Chúng ta học Phật, nhất định phải lấy Phật làm chuẩn mực, lấy Tổ sư Đại đức làm điển hình. Học Phật phải giống một vị Phật, học Bồ-tát phải giống Bồ-tát, điểm này là quan trọng hơn cả. Có không ít đồng tu đến nói với tôi: “Thưa pháp sư! Khó quá, không dễ dàng làm được”. Nhưng Tổ sư Đại đức nói với chúng ta, sự việc này nói khó mà không khó, nói dễ mà không dễ. Lời này nói đúng trọng tâm, nói rất hay. Tại sao nói không khó? Đây không phải cầu người, việc cầu người thì rất khó, việc này cầu ở chính mình, cho nên nói khó mà không khó. Tại sao nói dễ mà không dễ? Không thể khắc phục tập khí phiền não của mình, vậy thì không dễ dàng rồi. Cho nên, nhất định phải khắc phục hết tập khí phiền não của mình.
Tứ Hoằng Thệ Nguyện dạy chúng ta nguyên tắc cương lĩnh tu hành, thứ nhất là phải phát tâm “chúng sanh vô biên thệ nguyện độ”. Tâm niệm này là chánh giác, là tâm giác ngộ chân chánh. Thế nhưng câu nói này phải giảng như thế nào? Rất nhiều người còn mơ hồ chung chung, không hiểu nghĩa của nó. Câu nói này dùng cách nói hiện nay để nói chính là quên mình vì người, vì tất cả chúng sanh phục vụ, đây chính là “chúng sanh vô biên thệ nguyện độ”. Chúng ta ngày nay nói với người thông thường là hy sinh lợi ích của mình, thành toàn lợi ích của tất cả chúng sanh. Đây chính là ý nghĩa của câu nói này.
Cái khó xả nhất của chúng ta ngày nay là “lợi ích của mình”. Bạn không chịu xả, không chịu từ bỏ thì bạn sao có thể giúp đỡ chúng sanh được? Chư Phật Bồ-tát, Tổ sư Đại đức, chúng ta quan sát thật kỹ, người nào cũng có thể quên mình vì người. Điều kiện đời sống vật chất của các Ngài giảm xuống đến mức thấp nhất, không thể thấp hơn nữa; đời sống tinh thần thì vô cùng phong phú, niềm vui của đời sống tinh thần không có ai biết được, quả thật là pháp hỷ sung mãn, hết sức từ bi, đạt đến chỗ chí thiện. Phàm phu thông thường chúng ta đâu thể biết. Đây là điều chúng ta phải rõ ràng, phải sáng tỏ.
Chúng ta thử xem thật kỹ, thanh thiếu niên của xã hội hiện đại nghĩ điều gì, xem điều gì, nghe điều gì và nói điều gì? Sau đó trong tâm chúng ta đã đoán ra rồi, Thế Tôn ở trong Kinh nói: “Thời kỳ Mạt Pháp, tà sư thuyết pháp như Hằng hà sa”, điều đó chúng ta nhìn thấy rồi. Truyền hình, điện ảnh mà họ xem, chúng tôi rất ít tiếp xúc. Hôm qua tôi ở trên máy bay, trên máy bay thiết kế mỗi một vị trí ngồi thì có một cái ti-vi nhỏ, có mười mấy kênh. Chúng tôi ngồi trên máy bay không mở cái ti-vi này. Vì sao vậy? Ánh sáng của ti-vi này cách mắt quá gần, chắc chắn không tốt đối với sức khỏe. Nhưng chúng tôi nhìn thấy thanh niên ngồi dãy phía trước mở lên xem, tiết mục ở trong đó là bạo lực, rất khủng khiếp, vô cùng không lành mạnh. Hằng ngày họ xem những thứ này, nghe những thứ âm nhạc quằn quại, hỗn độn này, chúng tôi không cách gì tiếp nhận. Họ sống như vậy trở thành thói quen rồi. Bạn phải nghĩ đến não của họ đã bị tổn thương, không chỉ hằng ngày bị sóng điện quấy nhiễu, mà còn bị nội dung phim ảnh kích thích, sau này đến suốt đời tâm trạng sẽ trở nên căng thẳng, không ổn định, nghĩ ngợi lung tung, thường xuyên sợ hãi, thế nên nhất định họ sẽ làm sai việc. Những tiết mục này sẽ hại chết người, so với những tiết mục điện ảnh truyền hình của nửa thế kỷ trước thì hoàn toàn khác. Càng về trước nữa thì những tiết mục giải trí càng chất phác, nó dạy người làm thiện. Tiết mục hiện nay không phải dạy người làm thiện, mà đang xúi giục người khởi phiền não, xúi giục người suy nghĩ lệch lạc, xúi giục người làm ác, bạn nói điều này nguy hiểm cỡ nào? Hôm qua tôi ở trên máy bay đã nhìn sơ qua, tôi cảm thấy chúng sanh của thế kỷ sau khó độ. Những người trẻ tuổi các bạn, tương lai sau này, lớp người này là đối tượng độ chúng sanh của các bạn, vậy các bạn thử nghĩ, phải làm thế nào để có thể giúp họ quay đầu? Đây là bài học vô cùng nghiêm túc đã bày ra ngay trước mắt, hơn nữa vô cùng cấp bách. Do đó, “chánh kỷ hóa nhân” là quan trọng hơn hết. Nói cách khác, bản thân bạn bất chánh mà bạn muốn dạy họ thì tuyệt đối không thể được. Họ ngày nay là vô cùng bất chánh, bạn phải dùng thuần chánh trên cả vô cùng đó thì mới có thể cảm hóa được họ. Cho nên, bản thân chúng ta bất chánh thì nhất định không thể dạy người. Nếu bản thân bạn không đứng vững trong dòng thác lũ của thời đại lớn này thì bạn nhất định sẽ bị cuốn trôi, bạn sẽ bị kéo xuống biển. Người bị kéo xuống biển quá nhiều, quá nhiều rồi. Đối với sóng to gió lớn này, nhất định phải có định huệ chân thật. Vậy thì chúng ta bắt đầu tu từ đâu? Vẫn là một câu nói xưa, bắt đầu chuyển từ trên ý niệm: không nên vì bản thân nữa, không có chính mình. Trong Kinh Kim Cang nói rất hay: “Không tướng ngã, không tướng nhân, không tướng chúng sanh, không tướng thọ giả”. Thật sự có thể làm được “không bốn tướng”, lìa bốn tướng thì chúng ta mới có thể chánh được, “tâm chánh, thân chánh, hạnh chánh”. Nếu không thể xa lìa bốn tướng thì khó. Làm sao để có thể lìa bốn tướng? Chuyển đổi ý niệm trở lại, tất cả vì chúng sanh, ta đến thế gian này để phục vụ tất cả chúng sanh, sống để phục vụ tất cả chúng sanh, mà chết cũng để phục vụ tất cả chúng sanh, quyết định không phải vì mình mà đến. Cách chuyển đổi này thì bạn đã chuyển nghiệp lực thành nguyện lực, nhà Phật nói là “thừa nguyện tái lai”. Ý niệm vừa chuyển liền thành thừa nguyện tái lai. Công việc mà chúng ta phục vụ cho tất cả chúng sanh là gì? Phải nhớ kỹ, giúp đỡ tất cả chúng sanh phá mê khai ngộ. Đây là hạng mục phục vụ duy nhất của chúng ta, còn những hạng mục phục vụ khác thì thế gian có rất nhiều người đã và đang làm rồi, chúng ta không cần phải nhiều chuyện nữa. Thân phận của chúng ta là đệ tử xuất gia của Thế Tôn, người xuất gia chỉ đơn thuần làm một sự việc này.
Thích-ca Mâu-ni Phật 49 năm giảng Kinh thuyết pháp giáo hóa chúng sanh, đây là tấm gương tốt nhất của chúng ta. Bất kể người nào làm sự nghiệp từ thiện xã hội, giúp đỡ chúng sanh giải quyết khó khăn, chúng ta đều hoan hỷ tán thán, tùy hỷ công đức. Thành tựu việc tốt của người, không thành tựu việc ác của người. Ý niệm vừa chuyển thì công phu “giải-hành” của chúng ta liền đắc lực. Nếu không thể chuyển được ý niệm thì không nên nói công phu ở trên hành môn đắc lực, nói thực ra, trên giải môn cũng không dễ dàng. Nguyên nhân này là gì? Tâm Phật với tâm phàm phu khác nhau. Chúng ta dùng tâm phàm phu để học Phật là sai hoàn toàn. Cần phải đem tâm lý chuyển đổi trở lại, từ bỏ vọng tưởng, phân biệt, chấp trước. Chung sống giữa người với người phải bình tĩnh khách quan, không nên có thành kiến, lắng nghe ý kiến của người khác nhiều hơn. Ý kiến của người khác có chỗ sai lầm thì phân tích kỹ cho họ, để họ sáng tỏ.
Mấy ngày trước tôi ở Úc châu, cục trưởng cục đa nguyên văn hóa Queensland đến thăm tôi. Chúng tôi đã bàn đến dùng tâm chân thành mới có thể giải quyết sự bất đồng. Ông nghe không hiểu, ông hỏi tôi, hai nước tranh chấp, nước thứ ba đến hòa giải, mọi người đều là tâm chân thành, tại sao vấn đề vẫn không thể giải quyết? Tôi nói với ông, hai nước tranh chấp, cộng thêm người hòa giải vào trong đó nữa, cả ba người tâm đều không thành, cho nên vấn đề không thể giải quyết. Ông trố mắt nhìn tôi nói, mỗi người chẳng phải đều rất chân thành vì lợi ích quốc gia của mình mà làm việc sao? Tôi nói, đúng rồi. Nhưng chỉ cần vì lợi ích của mình thì là không thành rồi. Mỗi người đều chấp trước lợi ích của mình, đôi bên xung đột lẫn nhau, vậy mới sinh ra chiến tranh. Thế nào gọi là chân thành? Hoàn toàn nghĩ thay cho người khác, đây là thành, người ta nghe xong thì sẽ tiếp nhận. Tôi khuyên bạn làm thế này làm thế nọ, mà mục đích không đi ngược lại với lợi ích của tôi, dùng tâm thái này mà đi hòa giải thì sai lầm rồi, không thể giải quyết vấn đề. Tôi xin nêu một ví dụ, đây là vào năm xưa, rất lâu rồi, sự việc này có lẽ đã hơn 20 năm rồi. Có một người Nhật Bản đến thăm Đài Loan, chúng tôi có cơ hội gặp mặt nhau. Đúng vào thời điểm đó, chính phủ Nhật Bản đem những giáo trình ở Tiểu học, giáo trình Trung học, đối với những phần như là xâm lược Trung Quốc, xâm lược Đông Nam Á hoàn toàn cắt bỏ hết, không thừa nhận sự xâm lược của họ, che giấu sự thật này đối với thế hệ học trò nhỏ, việc này họ tự mình làm và cảm thấy rất đắc ý. Tôi nhân sự việc này, người đó là ủy viên quốc hội Nhật Bản, tôi hoàn toàn từ lợi ích của bản thân họ mà suy nghĩ, không phải từ chúng tôi. Tôi nói: “Người Nhật Bản thế hệ sau này rất thông minh.” Ông nghe thấy câu này thì rất vui, thế hệ trẻ rất thông minh, rất có trí tuệ. Bạn có thể đem những sự thật này che giấu, thậm chí là lịch sử của quốc gia bạn đều có thể viết lại. Nhưng trong những thư viện ở nơi khác trên toàn thế giới đều có tư liệu, tương lai con em của các bạn ra nước ngoài để du học, nhìn thấy những tư liệu này mới vỡ lẽ. Hóa ra tổ tiên, tiền nhân đã lừa dối chúng ta, vậy thì thể diện của các bạn để ở đâu đây? Thế hệ sau của các bạn có còn coi trọng các bạn nữa không? Ông nghe xong thì mặt biến sắc, ngây người ra. Cho nên cách nói của tôi là vì lợi ích của bản thân các bạn, bạn muốn thế hệ sau của bạn tôn trọng các bạn hay không? Có địa vị trong lịch sử, các bạn được người đời sau của mình tôn kính ư? Được người sau tôn kính thì không được phép lừa dối họ. Người xưa nói rất hay. “Người không phải Thánh Hiền, không ai không có lỗi, có lỗi mà biết sửa thì thiện không gì bằng.” Các bạn có lỗi mà không biết sửa, còn muốn tìm đủ mọi cách để che giấu, còn muốn lừa dối thế hệ sau. Bạn có thể lừa dối được hết không? Bạn mà viết lại được hết toàn bộ lịch sử của thế giới này thì bạn mới có thể lừa dối được thế hệ sau của bạn. Chỉ cần có một nơi vẫn còn gìn giữ những tài liệu này, tương lai con cháu bạn nhìn thấy được thì đều sẽ xem thường các bạn. Chúng tôi không hề nói là chúng tôi bị hại, lời tôi nói đều là lời chân thật, từng câu đều là lời chân thật, là bất lợi lớn đối với chính bản thân các bạn, đối với chúng tôi chẳng có sao cả, đây là lời nói từ chân tâm, vậy mới có thể giải quyết vấn đề. Tôi không có cơ hội, nếu có cơ hội ở trên đài truyền hình Nhật Bản nói một giờ, hoặc nửa giờ, phân tích cho họ nghe thử, họ cũng sẽ giác ngộ, cũng sẽ tỉnh ngộ ra, cách làm này là sai lầm. Không sợ lỗi lầm, phải thừa nhận lỗi lầm, sửa đổi lỗi lầm thì bạn mới được người toàn thế giới tôn kính. Cách làm này của các bạn ngày nay khiến người toàn thế giới thấp thỏm lo âu, đề phòng bạn. Người nước bạn khi cường thịnh sẽ còn xâm lược người khác nghiêm trọng hơn, mỗi quốc gia đều nhìn bạn căm thù. Bạn nói xem, bạn cần gì phải khổ như vậy? Đây là cách làm ngu xuẩn nhất, cách làm không có trí huệ nhất.
Cho nên phải chuyển ý niệm này trở lại, nhất định không vì bản thân; vì người khác mà xen lẫn một chút ý nghĩ tự tư tự lợi ở bên trong là bạn đã không thuần rồi, trong sữa Đề-hồ có xen lẫn chút độc dược, vậy là không thể giải quyết được vấn đề. Thuần là thiện ý, thuần là tâm thương yêu, thuần là tâm hạnh vì chúng sanh phục vụ thì bạn mới có thể cảm động trời đất quỷ thần, cảm động các chủng tộc khác nhau, cả những người chưa từng được giáo hóa, thậm chí cả những loài rắn độc, thú dữ. Những thí dụ này trước đây rất nhiều. Tại sao người khác làm được, chúng ta không thể làm được? Vì chúng ta tu dưỡng chưa đủ, ý nghĩ thật sự chưa chuyển trở lại, vẫn không phải thuần chánh thật sự. Cho nên, không có năng lực cảm hóa người khác.
Chúng ta ngày nay ở trong đoàn thể nhỏ này, ở trong đoàn thể đồng học nhỏ có mười mấy, hai mươi người, ai phát tâm thật sự học Phật Bồ-tát, cảm động đồng học của bạn, để mỗi một đồng học nhìn thấy tâm hạnh của bạn đều có thể hồi tâm chuyển ý. Mọi người đều học Phật Bồ-tát, đều có thể vì tất cả chúng sanh phục vụ thì xã hội được cứu, chúng sanh được cứu. Nghiệp chướng có thể diệt, tai nạn có thể hóa giải, đều ở trong một niệm. Cho nên, chúng ta nhất định phải cố gắng nỗ lực.
Trích trong:
THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN
Người giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không
Tập 29