Thiền tức là thiền na, dịch là “tư duy tu”, cũng gọi là tĩnh lự. Ngồi thiền hay sinh định, có định lực thì trừ được vọng tưởng.
“Thường thích ngồi thiền’’? Ngồi thiền sẽ sinh ĐỊNH, cho nên phải thường THÍCH ngồi thiền. Tuy nhiên nói “ngồi thiền”, đến khi công phu TƯƠNG ƯNG, thì đi đứng nằm ngồi chẳng lìa khỏi Thiền, như hình với bóng, tức có định lực. Song, phải đừng chấp trước thì sẽ sinh định lực. Thiền tức là thiền na, dịch là “tư duy tu”, cũng gọi là tĩnh lự. Ngồi thiền hay sinh định, có định lực thì trừ được vọng tưởng.
Ở nơi chỗ vắng: Nếu công phu đến NHÀ, thì dù Ở ĐÂU cũng có thể ngồi thiền, và đi đứng nằm ngồi cũng chẳng lìa thiền. Như Chứng Đạo Ca của Ngài Vĩnh Gia có nói rằng:
Ði cũng thiền, ngồi cũng thiền,
Nói năng động tĩnh thể an nhiên
Trong mộng thấy rõ có sáu nẻo,
Giác rồi thảy đều Không chẳng có gì.
Nếu chưa có định lực thì nên “ở nơi chỗ vắng” ngồi thiền, ở nơi A lan nhã tức là NƠI YÊN TĨNH.
Tu nhiếp tâm: Chúng ta suốt ngày vọng tưởng lăn xăn, hôm nay nghĩ muốn đến Châu Âu, ngày mai nghĩ muốn đi Châu Á, ngày mốt nghĩ muốn đi đến Châu Mỹ, cho rằng chẳng cần mua vé máy bay, mà TÂM ĐI DU LỊCH THẾ GIỚI, là việc hết sức tiện nghi. Kỳ thật, TỐN HAO XĂNG DẦU trong TỰ TÁNH chẳng ít, TIÊU HAO TRÍ HUỆ Bát nhã không ít.
Muốn tu NHIẾP TÂM mình, thì trước hết phải khắc chế năm Dục: Sắc đẹp, âm thanh, hương thơm, vị ngon, ngủ nhiều. Trừ khử năm Cái: Tham dục, sân hận, hôn trầm, trạo hối, hoài nghi.
Năm Cái là gì? Giải thích sơ lược như sau:
Tham dục: Nếu tham sắc, thanh, hương, vị, xúc, hoặc tham: Tài, sắc, danh, thực, thùy thì không nên. Nếu tham: Giới, định, huệ, tham ngồi thiền, tham thành Phật, thì tốt. Tôi thường THAM đệ tử hiếu thuận, nếu ai tham cầu một vị thầy tốt để theo học Phật pháp, thì đó cũng là tham, song THAM HỌC thì được.
Sân hận: Tức là nổi giận, ngàn ngày nhặt củi, một đốm lửa thiêu sạch, do đó có câu:
Một đốm lửa nhỏ,
Đốt sạch rừng công đức.
Hôn trầm: Nếu mệt mỏi thì ngủ, song đừng có tham ngủ, ngủ quá nhiều thì đầu não hôn trầm, sẽ biến thành ngu si.
Trạo hối: Sinh hoài nghi, đối với việc gì cũng sinh hoài nghi, chẳng tin.
Ðiều năm việc: Ăn, ngủ, thân, hơi thở, tâm.
Ðiều ăn: Đối với việc ăn uống phải hợp lý với trung đạo.
Ðiều ngủ: Thời gian ngủ phải có hạn, chẳng quá nhiều cũng chẳng quá ít.
Ðiều thân: Đừng khiến cho thân thể quá nhọc, song phải siêng năng làm việc phục vụ xã hội.
Ðiều hơi thở: Hơi thở chẳng nhanh chẳng chậm.
Ðiều tâm: Tâm phải đừng thâm trầm đừng cất lên.
Pháp Hoa lược giảng
HT Tuyên Hóa!