Phóng sanh hay phóng sinh là giải phóng cho sự sống, những con vật bị nhốt và sắp bị giết chết để lấy thịt. Chúng ta bỏ tiền ra để mua những con vật sắp bị giết oan, thả tự do cho chúng.
1. Phóng sinh là gì?
Phóng sanh hay phóng sinh nghĩa là giải phóng cho sự sống, những con vật bị nhốt và sắp bị giết chết để lấy thịt. Chúng ta bỏ tiền ra để mua những con vật sắp bị giết oan, thả tự do cho chúng.
Phóng sanh còn là cứu giúp những chung sinh thoát khỏi những khổ đau, sự sợ hãi, đau đớn khi bị giam nhốt trong những chiếc chậu, lồng, nhà giam hoặc là đang bị tra tấn hành hạ, hoặc sắp bị giết chết,…
Theo quan niệm của Phật giáo thì phóng sinh nghĩa là cứu mạng, kéo dài sự sống của mọi sinh vật. Phóng sinh là một cách thể hiện tâm từ bi của người thực hiện phóng sinh. Đây cũng là một phương tiện để tu tập.
Về nghĩa bóng thì phóng sinh có thể được hiểu là phóng thích những đen tối, ô uế của chính cái tâm mình như là lòng tham, sự ích kỹ, đố kỵ, hơn thua và lòng thù hận ra khỏi thân tâm mình để được tự do.
2. Ý nghĩa của việc phóng sanh trong Phật giáo
Tăng trưởng phước báu và nuôi dưỡng tâm từ bi
Đức Phật có dạy, đã là người đệ tử Phật, không kể xuất gia hay tại gia thì đều phải tu tập lòng từ. Trong đó phóng sinh là việc làm rất căn bản để tâm từ được nuôi dưỡng và tăng trưởng.
Khi thấy người, con vật bị nạn hoặc sắp bị giết, chúng ta tìm cách cứu thì sẽ được phước báu rất lớn. Việc làm này cũng giúp tâm từ bi của chúng ta được nuôi dưỡng và tăng trưởng. Mà tâm từ bi là hạt nhân để thành Phật sau này. Không thể thành một vị Phật mà lại không có tâm từ. Cho nên, ý nghĩa đầu tiên của việc phóng sinh là chúng ta nuôi dưỡng tâm từ.
Đem sự an vui đến cho tất cả các loài
Người có tâm từ thì đi đâu cũng đem an lạc, bình an đến đó và tâm từ còn cảm ứng được cả trời đất. Do vậy, tâm từ rất quan trọng. Có thể những con vật được phóng sinh chưa hẳn được sống lâu dài, nhưng khi chúng ta phóng sinh là đã thể hiện tâm từ của chúng ta.
Chúng ta hiểu rằng cứu các sinh mạng về môi trường sống tự nhiên thì tâm từ bi cũng như phước báu của chúng ta được tăng trưởng.
Trong kinh Phật dạy khi chúng ta tu lòng từ, không sát sinh, trái lại còn phóng sinh thì được rất nhiều lợi ích. Đó là chúng ta sẽ được phúc báu như: ít bệnh tật, có sức khỏe, có tuổi thọ được lâu dài, thường an ổn,… Nếu ai cũng có tình yêu thương, không những với loài người mà với cả muôn loài, thế giới này sẽ rất hòa bình và an lạc.
3. Phóng sinh như thế nào để được lợi ích?
Phóng sinh là việc làm đúng theo lời Phật dạy, vậy để mang lại lợi ích thiết thực cho mình và cho loài vật được phóng sinh thì chúng ta nên làm như thế nào?
Phát khởi tâm từ
Để việc phóng sinh mang lại lợi ích cho mình và đúng với tinh thần của đạo Phật, điều đầu tiên chúng ta phải phát khởi được tâm từ. Có thể ta nghèo khó nhưng nếu ta phóng sinh dù chỉ một con cá, hay một con cua, hay bất cứ một con vật nào với tất cả tâm ý của mình thì cũng được lợi ích. Vì tâm từ đó nâng đỡ chúng ta rất nhiều.
Không nên đặt mua trước các con vật để đi phóng sinh
Phật tử không nên đặt mua trước các con vật để phóng sinh. Vì làm như vậy sẽ làm mất ý nghĩa của phóng sinh. Vì phóng sinh là chúng ta thấy con vật đang mắc nặn, đang sắp bị giết hại nên chúng ta mua, rồi phóng sinh chúng.
Trường hợp có những người ác tâm, sẵn sàng đi theo các đoàn phóng sinh để đánh bắt lại những con vật ấy. Đó là việc làm ác, những người đó là làm việc ác và phải chịu quả báo.
Không cầu kỳ hương khói
Nhiều người quan niệm, trước khi phóng sinh cần phải lễ, tụng niệm thì mới được phước báu. Vậy nếu không lễ, niệm thì phóng sinh có được công đức gì không?
Chúng ta khi phóng sinh cũng đơn giản lắm, không cần phải làm cái gì cầu kỳ, không phải có hương phải cắm vào con vật mới phóng sinh được đâu. Cái hương nó không quan trọng gì việc đó. Có nhiều người muốn đi phóng sinh lại chưa biết mua hương ở đâu, thế là cứ đợi đến lúc mình mua hương xong thì con vật nó chết mất rồi.
Khi phóng sinh, chúng ta không nhất thiết phải đến chùa để quý Thầy chú nguyện, các Phật tử có thể tự làm được việc này. Các Phật tử có thể đọc: “Các chúng sinh đây phát tâm quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng” hoặc niệm danh hiệu Phật “Nam mô A Di Đà Phật”, “Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni” khoảng 10 lần để gieo duyên Phật Pháp cho các con vật đó.
Đối với nhà Phật là cứu được mạng sống là phước báu và cái việc đó thì nên làm nhanh, làm ngay không phải đợi chờ và không phải vì chúng ta làm ngay không có bài bản là chúng ta không được phúc. Chúng ta đã khởi tâm cứu vật phóng sinh là sẽ được phước báu.
Phóng sinh thể hiện nét đẹp từ bi của đạo Phật. Hy vọng rằng thông điệp của việc phóng sinh sẽ được lan tỏa mạnh mẽ, góp phần đánh thức tâm từ bi trong mỗi người.
4. Những may mắn kỳ lạ nhờ phóng sinh
Chuyện có thật về cá Diêu Hồng
Đó là một buổi trưa độ giữa tháng 7, khí trời oi bức, ngột ngạt siết lấy tâm khảm tôi. Bao nhiêu bộn bề lo toan của cuộc sống. Những khoản nợ chất chồng, làm cho đầu óc tôi không bao giờ được thanh thản, có đêm rất khó chợp mắt.
Căn nhà tôi thuê để buôn bán trái cây thật sự không hợp địa thế, càng cố cầm cự càng thêm khó khăn. Bỏ hai mươi triệu ra sửa chữa, lẽ nào vốn không thu lại được mà nuôi miệng càng thêm khó.
Kế bên nhà tôi có một tiệm tạp hóa. Tôi thường mua đồ về nấu bữa tại đây chứ ít khi đi chợ. Hôm ấy, trong cái thùng nước chỉ còn đúng một con cá diêu hồng. Lẽ ra là tôi sẽ mua về chiên xù cho bữa cơm trưa.
Nhưng thọc tay vào thùng thì cá chạy lăn xăng không sao bắt được. Thọc cả hai tay vờn cá như mèo vờn chuột mà cá giẫy đành đạch và đều thoát ra. Nghĩ cũng phải, con người biết mình sắp chết còn tìm cách cứu thân. Con vật nó cũng như vậy mà thôi, thôi thì ta thử xem con cá này như thế nào vậy. Tôi không cố đuổi bắt nữa mà lấy tay ra khỏi thùng nước, buông một lời bâng khuâng mà khiến ai đang mua đồ nghe thấy cũng cười:
” Cá ơi, nếu quả thật cá có trí tuệ thì cá hãy nằm yên, nếu ta nâng cá lên lòng bàn tay mà cá không giẫy giụa ta sẽ phóng sinh cho cá về sông”.
Diệu kỳ thay, con cá nằm im trong nước, chỉ một bàn tay tôi thôi và có thể luồn xuống nâng cá lên, nó nằm im bất động trong lòng bàn tay tôi. Bàn tay tôi chỉ xòe ra và không cầm nắm gì cả.
Để yên thật lâu cá vẫn nằm im, cô chủ tiệm rất đỗi ngạc nhiên. Tôi cho lên cân rồi bảo cô tính tiền, con cá ba mươi tám ngàn. Cô bông đùa bảo tôi sao mà sang thế, rồi tôi cho con cá vào cái bọc lớn đựng đầy nước.
Tôi lấy xe máy chở đi thẳng ra sông. Tôi dựng xe trên cầu, bắt con cá ra rồi hứng nó trên bàn tay mà đi một con dốc chừng 100 mét.
Tôi bảo cá đừng giẫy, tôi sắp thả cá về sông rồi. Suốt quãng đường đi cá nằm như chết rồi trên bàn tay tôi. Tới sông, tôi không thả ngay xuống nước mà đặt cá trên một thảm cỏ, hướng đầu cá ra sông và nói:
– Phía trước là nước sông, cá hãy trườn tới đi!
Lạ thay, lần này tôi thật sự đã tin con cá mình sắp thả nó có thể nghe và hiểu những gì tôi nói. Khi vừa dứt câu cá uốn áy trườn đi cho đến khi rơi tõm xuống nước. Khi cá về nước, chuyện tưởng như đã dừng ở đây nhưng không.
Cá nổi lên mặt nước, ngớp nước thở, ngoảnh đầu nhìn người vừa phóng sinh cho mình ở trên bờ. Giờ thì tôi đã thật sự tin vào những gì mình nghĩ về con cá này rồi. Cá vẫn nổi mình không rời bờ, tôi vội ngồi xuống và chạm tay xuống nước cất lời:
– Thôi, về sông rồi cá hãy đi đi, ở đây không khéo người ta thấy lại bắt lại thì uổng công ta phòng sinh.
Con cá phẩy đuôi một cái, ngụp xuống nước rồi bơi mất hút ra giữa dòng sông.
Ai nói loài vật không tham sống sợ chết. Ai nói chúng ngu xuẩn đần độn. Câu chuyện cũng được mấy ai tin là thật! Bởi lẽ, họ chưa có duyên được gặp những con vật thông minh, hiểu được tiếng người nên sinh lòng ngờ vực.
Kỳ thực, sau khi thả con cá này, qua ngày hôm sau, ba tôi điện thoại báo tin ba trúng bốn tờ vé số giải 30 triệu cho mỗi tờ. Ba tôi cho tôi 40 triệu để trả nợ. Cuối tháng đó ba lại trúng thêm sáu tờ cũng giải tương đương như thế. Tức là một trăm tám mươi triệu chưa trừ thuế thu nhập theo quy định của Nhà Nước, ba lại cho tôi 30 triệu để trả nợ.
Cuộc sống có những cái rất đổi diệu kỳ, có những việc làm nho nhỏ nhưng vô tình tạo nên một phước đức lớn. Có ai ngờ ba tôi bơm xe vá ép chạy vay từng bữa cơm thế mà mua thiếu bốn tờ lại trúng, ba sợ không có tiền trả nên không lấy. Bà vé số dúi vào túi ba ép mua mặc dù không nhận được tiền liền mà vẫn bán.
Nếu không có phước đức này ngần số tiền ấy, lãi mẹ đẻ con, vay tiền nóng bạc 20 có thể tôi làm không trả nổi với cái địa thế buôn bán ế ẵm như thế này.
* Lời bàn: Người có người sang, người hèn, kẻ phàm phu, bậc hiền trí, trong các loài động vật cũng chia ra có con ngu si, có con linh giác mạnh. Con cá trong truyện này thuộc loại linh giác cực mạnh rất hiếm gặp, phóng sinh nó không như phóng sinh các con cá bình thường khác, sẽ được phước lớn hơn, không những thế mà sẽ còn gặp may mắn tức thì.
Ngược lại, xui cho ai đem con cá như thế này là làm thịt, sẽ gặp báo ứng tức khắc. Tôi đã từng nghe chuyện có người bắt được con ba ba trắng (những con vật đẹp và có màu sắc lạ thường, rất có thể là một con vật có linh giác) rồi đem về làm thịt, sau đó liền phát bệnh khốn khổ cho tới lúc chết.
Câu truyện thứ 2: Phóng sinh rùa
Ngày còn trẻ khoảng 20 tuổi, sống nơi vùng sâu vùng xa, tuy ở tại gia nhưng tôi rất mê tu, tụng kinh niệm Phật, mà nhất là phóng sanh. Vào mùa nắng, những đám ruộng khô nước đọng lại thành vũng nhỏ, trong đó có vô số loài cá bơi lúc nhúc.
Nếu có ai bắt gặp họ cho là may mắn và xúc về kho nấu cho gia đình trong bữa ăn. Còn nếu không ai gặp thì nắng khô cá cũng sẽ chết hết. Riêng tôi thì đi tìm và bắt đem ra sông, niệm Phật quy y cho chúng rồi thả. Lúc đó cũng là năm 1976-1977, ở lứa tuổi thanh niên, tôi và tất cả mọi người phải lên đường đi nhập ngũ theo lệnh của nhà nước.
Trên đường đến nơi nhập ngũ, gặp 1 người ôm con rùa, tôi vội chạy lại xin mua, người ấy không bán mà lại cho tôi. Mừng quá, tôi liền mang đến con sông niệm Phật, quy y cho nó xong thả xuống nước, hồi hướng rồi cầu xin Phật, Bồ Tát Quán Thế Âm cho con rùa chuyến đi này gặp nhiều may mắn.
Sau những tháng nắng mưa, gian nan học tập ở quân trường, ngày mãn khóa hàng ngàn đồng đội nhận lệnh đến vùng Tây Nam để bảo vệ biên giới và cũng đã hy sinh cho Tổ Quốc rất nhiều. Riêng tôi (với 12 người nữa) không hiểu sao lại được cấp trên giữ lại để công tác hậu cần tại Tỉnh.
Trong quân ngũ, dù ở đâu cũng là phục vụ cho Tổ Quốc, nhưng dù sao người ở đơn vị hậu cứ bao giờ cũng sung sướng hơn. Nhưng với tôi lúc đó là do sự sắp đặt trên là Bồ tát Quán Thế Âm, mà dưới là cấp chỉ huy của đơn vị Tỉnh.
Đã qua rồi trên 30 năm, tôi luôn nhớ đến và có dịp kể cho bạn bè nghe kỷ niệm xưa, ngày ra đi, gặp con rùa bị nạn, xin phóng sanh với lời hồi hướng, cầu xin Bồ Tát Quán Thế Âm gia hộ và có được sự linh ứng nhiệm mầu đó.
Nếu quý vị, là người Đạo Phật, hay dù không là Đạo Phật, nhưng quý vị không sát hại mà thường xuyên biết phóng sanh sẽ thấy được sự may mắn đến với mình. NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT!
Tâm Hướng Phật/TH!