Suốt 49 ngày đêm tọa thiền dưới cội cây Bồ Đề, Người đã thành tựu Chánh đẳng Chánh giác và thành Phật với danh hiệu Thích Ca Mâu Ni. Năm ấy Ngài 35 tuổi, ngày mùng 8 tháng Chạp năm 584 TCN.
Sự kiện Phật Thành đạo có ý nghĩa lớn lao, là ngày trọng đại trong niềm hân hoan của Phật tử nói riêng và đạo Phật nói chung: Ngài chính thức Chuyển pháp luân bánh xe Chánh pháp, đem đạo từ bi, trí tuệ và giải thoát để dẫn dắt chúng sanh hướng về nẻo giác.
1. Ngày đức Phật thành đạo là ngày nào?
Cách đây hơn 2600 năm, tại Bồ Đề Đạo Tràng (Bodh Gaya) có một đấng xuất thế làm chấn động cả trời người, một đại vĩ nhân xuất hiện, Ngài đã thể nhập chân lý, chứng đắc quả vị tối thượng, chấm dứt cuộc trường chinh với bọn giặc Ma vương phiền não hắc ám. Ngài chính là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni – một bậc giác ngộ, bậc đạo sư của Trời – Người.
Sáu năm tu khổ hạnh không có kết quả, Ngài quyết ngồi thiền dưới cội Bồ đề với lời thề nguyện: “Nếu ta ngồi đây mà không tìm ra đạo lý nhiệm mầu, không tìm ra lẽ huyền vi của vũ trụ vạn pháp thì dù thịt nát, xương tan, ta quyết không rời bỏ chỗ này.” Sau 49 ngày đêm ngồi tĩnh tọa dưới cội Bồ đề chuyên sâu vào thiền quán, tu tập tâm ly dục, ly ác pháp, Ngài đã chiến thắng nội chướng lẫn ngoại ma, đến canh một Ngài chứng Túc mạng Minh, canh hai Ngài chứng được Thiên nhãn Minh. Đến canh ba, Ngài quán chiếu sâu thẳm của vô thỉ vô minh, thấu tột cội nguồn các pháp, tâm Ngài hoàn toàn giải thoát khỏi Dục lậu (ô nhiễm của dục vọng), Hữu lậu (ô nhiễm sự luyến ái của đời sống) và Vô minh lậu (ô nhiễm của vô minh), dứt hẳn sanh tử luân hồi, khổ đau vạn kiếp. Đạt đến đó Ngài chứng được Lậu tận Minh.
Khi cơn mưa và sấm sét dần tạnh, nhìn sao mai mọc cũng là lúc Ngài hoàn toàn chứng được Tam minh, thành tựu Chánh đẳng Chánh giác và thành Phật với danh hiệu Thích Ca Mâu Ni. Năm ấy Ngài 35 tuổi, ngày mùng 8 tháng Chạp năm 584 TCN.
2. Thời khắc Đức Phật thành đạo gây sự chấn động Trái đất và các cõi
Ngay trước lúc ánh bình minh ló rạng, Ngài chuẩn bị đạt thành giác ngộ, toàn thân Ngài bay lên giữa không trung ở độ cao 49m so với mặt đất, tức là gấp 7 lần cây Sala. Vào thời điểm quan trọng đó, cả Trái đất chấn động theo sáu cách: Động, Khởi, Chấn, Dũng, Hống và Kích.
Ngài đã thành đạo và hợp nhất với tất cả công đức, phẩm hạnh Thân, Khẩu, Ý giác ngộ của mười phương ba đời chư Phật. Tất cả chư Phật đồng hoan hỉ và tán thán Ngài: “Như chúng ta đã đạt giác ngộ như thế nào, Người cũng đã đạt thành giác ngộ như vậy”. Từ đó trở đi, Ngài được xưng tụng là “Đức Phật”, tiếng Phạn có nghĩa là “ Đấng Toàn Giác”.
Hiện tượng siêu việt này là thể hiện chiến thắng vang dội của đức Phật trước thế lực hắc ám của Ma vương ngăn cản Ngài đạt giác ngộ, đồng thời là minh chứng đánh tan tất cả những nghi ngờ về trí tuệ thanh khiết, sáng trong không tỳ bợn nhơ của Đức Phật, trí tuệ Ngài chính là ánh sáng quang minh chiếu diệu vũ trụ và sự giải thoát luân hồi vĩnh viễn.
Theo tác phẩm “Phật sở hành tán”, sự giác ngộ của đức Phật được nhận biết qua các dấu hiệu khác nhau:
1. Sự giao cảm của vũ trụ: Trái đất chấn động, mưa hương thơm tuôn xuống từ bầu trời không mây, hoa thơm nở tươi thắm, trái ngọt chín rộ dầu chưa đến mùa, các loại hoa báu như hoa ma-ha-mạn-đà-la tuôn rải từ trong hư không để cúng dàng Bậc đại giác;
2. Chư Phật mười phương và chư thiên các cõi trời xưng tán oai đức của Ngài và rải hoa thơm cúng dường;
3. Loài người trong nhân gian cảm thấy an bình và hoan hỷ khôn cùng.
4. Tất cả các vị quỷ thần từ mười phương gồm Indra thuộc phương đông, Yama thuộc phương nam, Varuna thuộc phương tây, Yasha thuộc phương bắc, Agnideva thuộc phương đông nam, Raksha thuộc phương tây nam, Vayudeva thuộc phương đông bắc, Bhuta thuộc phương tây bắc, Brahma thuộc thượng phương, Vanadevi thuộc hạ phương đồng tề tựu về và thề nguyện sẽ trở thành hộ pháp bảo vệ đạo Phật.
Họ nguyện bảo vệ cho tất cả những ai phát tâm học hỏi, tu tập và thực hành thiền theo lời Phật dạy. Giáo Pháp của Đức Phật nằm trong Tam Tạng kinh điển, nội dung chú trọng về rèn luyện đạo đức và đặc biệt nhấn mạnh việc trì giữ giới luật.
Phần lớn những bài thuyết giảng của Đức Phật đề cập đặc biệt về việc rèn luyện định lực và bao gồm tri kiến, phương pháp để trau dồi trí tuệ.
Đây cũng là một trong những sự kiện quan trọng trong cuộc đời Đức Phật như thời khắc Ngài đản sinh, hàng phục Ma vương, đạt thành giác ngộ và nhập Đại Niết Bàn. Tất-đạt-đa (người thành tựu mọi ước nguyện của mình), Thích-ca Mâu-ni (bậc thánh của dòng họ Thích-ca), đức Thế Tôn (bậc tôn quý trong cuộc đời)…
Tất cả những danh xưng cao cả, những thánh hạnh cao đẹp, những phẩm tính siêu phàm nhất của đức Phật đã được thành tựu và hiển lộ trọn vẹn ngay trong thời khắc huy hoàng khi Ngài thành đạo.
Những người con Phật coi đây là thời điểm linh thiêng, cát tường nhất trong năm. Ngày này hàng năm là ngày hội truyền thống trong đạo Phật, Phật tử khắp mọi nơi trên thế giới tổ chức kỷ niệm vô cùng long trọng, thậm chí đối với truyền thống Đại thừa, ngày này còn được coi là quan trọng hơn cả Tết mừng năm mới.
3. Bảy ý nghĩa ngày đức Phật thành đạo
1. Ý nghĩa thứ nhất của Thành đạo nói lên rằng con đường đi đến giải thoát là Trung đạo.
2. Ý nghĩa thứ hai là bằng nỗ lực của tự thân, với sự tu tập đúng pháp, con người có thể giác ngộ ngay tại đời này.
3. Ý nghĩa thứ ba, nội dung của Thành đạo là đoạn trừ vô minh, ái, thủ (đoạn diệt Mười hai nhân duyên), hay đoạn trừ Mười kiết sử.
4. Ý nghĩa thứ tư, có sự kiện Thành đạo có nghĩa là vô minh, ái, thủ… không thực có, hay không có tự ngã. Tự ngã chỉ là sản phẩm của vô minh, không thuộc thực tại.
5. Ý nghĩa thứ năm, đức Phật thành đạo có nghĩa là các pháp được nhìn dưới cái nhìn vô chấp thủ, được thấy thoát ly các tướng hay Vô ngã tướng.
6. Ý nghĩa thứ sáu, Thành đạo là trở về Thật pháp, trở về “Vô sinh”, “Tịch diệt”, đi ra mọi nghĩa đối đãi của thường, đoạn, khứ, lai, hữu, vô, sinh và diệt.
7. Ý nghĩa thứ bảy, sự kiện Thành đạo của Thế Tôn mở ra cho nhân loại một con đường thoát khổ, một niềm tin thoát khổ.
Tâm Hướng Phật!