Để giúp cho các quý Phật tử thờ cúng được lợi ích và đúng Pháp, xin mời quý Phật tử cùng tham khảo Bài cúng ngày giỗ, mùng 1 ngày rằm đầy đủ nhất dưới đây.
Cúng ngày giỗ, mùng 1, ngày rằm hàng tháng là nghi thức cúng lễ quan trọng đối với đa số người dân Việt Nam. Bởi đây không chỉ là dịp con cháu thể hiện tâm hiếu kính với gia tiên tiền tổ, mà còn là dịp gia chủ bày tỏ mong cầu bình an, tài lộc đến với bản thân và gia đình. Tuy nhiên, cúng thế nào để lợi ích cho tổ tiên đã quá vãng, đồng thời gia đình cũng nhận được phước báu thì không phải ai cũng biết.
Để giúp cho các quý Phật tử thờ cúng được lợi ích và đúng Pháp, xin mời quý Phật tử cùng tham khảo Bài cúng ngày giỗ, mùng 1 ngày rằm đầy đủ nhất dưới đây.
I. Sắm lễ
Sắm Lễ: Hương, hoa, nước trà, quả, thực.
- Hương: Các loại hương đốt có hương thơm.
- Hoa: Các loài hoa có hương thơm (không kiêng về tên hoa và số lượng).
- Trà: Nước trà tỏa hương của sáu vị là đắng, cay, chua, chát, mặn, ngọt là sáu vị nuôi sống tất cả chúng sinh.
- Quả: Số lượng tùy ý không kiêng kị 2 quả hay 4 quả,… Nên cúng quả đã chín vì có hương từ vị để vong linh thọ hưởng, quả xanh chưa có hương thơm của vị (tránh tình trạng biến ban thờ thành chỗ cất đồ).
- – Thực: Hiến cúng Phật bày lễ một bát cơm và một cốc nước. Hiến cúng chư Thiên, chư Thần bày lễ một bát cơm và một cốc nước chè. Hiến cúng gia tiên có cơm chay, nếu không có đồ chay thì làm một mâm cơm chay đơn giản bao gồm các đồ thức ăn từ rau củ quả, không có thịt của chúng sinh.
Cách Bày Lễ
- Trước bát hương thờ Phật: quả, một bát cơm, một cốc nước
- (Nếu gia đình chưa có bàn thờ Phật thì không sắm lễ cúng Phật, nhưng vẫn đọc phần cúng Phật, khi đọc thì hướng tâm tới Phật, nguyện dâng tất cả lễ đã sắm để cúng Phật, rồi thừa lộc Phật, vẫn hiến cúng được cho chư Thiên, chư Thần và các vong linh).
- Trước bát hương thờ thần linh (chư thiên, chư thần, thổ công, thần đất..): quả, một bát cơm, một cốc nước
- Trước bát hương thờ gia tiên: quả, một mâm cơm hoặc một bát cơm, một cốc nước.
Vị Trí Cúng Lễ: Trong nhà, tại ban thờ.
Lưu ý: Các đàn cúng lễ không sát sinh, không đốt tiền vàng, mã, giấy sớ.
II. Nghi thức cúng lễ
1. Nguyện Hương
Nguyện đem lòng thành kính,
Gởi theo đám mây hương.
Phảng phất khắp mười phương.
Cúng dường ngôi Tam Bảo,
Thề trọn đời giữ đạo,
Theo tự tánh làm lành,
Cùng pháp giới chúng sinh,
Cầu Phật từ gia hộ,
Tâm Bồ Đề kiên cố,
Chí tu đạo vững bền,
Xa bể khổ nguồn mê,
Chóng quay về bờ Giác
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát Ma Ha Tát! (3 chuông)
2. Văn Khấn
(Quỳ gối, chắp tay bạch)
Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Con/chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh và gia hộ cho con/chúng con. Con/chúng con xin thỉnh chư Thiên, chư Thần Linh quang giáng về đây chứng giám lòng thành và ủng hộ cho gia đình con/chúng con.
Đệ tử con tên là:… Pháp danh (nếu có):… Hiện đang ở tại:…
Con/chúng con xin được nương oai lực Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh, độ cho vong linh của chư Tăng chùa Ba Vàng, con/chúng con xin thỉnh mời tất cả các vong linh gia tiên tiền tổ nội ngoại đôi bên họ:… các vong linh thai nhi trong dòng họ, cùng các vong linh có duyên tại nơi đất ở của gia đình, các chúng vong linh, ngạ quỷ, Dạ Xoa có oán kết trong mối tương quan nhân duyên nghiệp quả của gia đình mà báo oán gia đình, các vong linh được vân tập về nơi pháp hội đàn tràng, cùng con/chúng con tu tập và thọ hưởng phẩm thực hiến cúng của gia đình con/chúng con.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)
3. Lễ Tán Phật
(Quỳ hoặc đứng; pháp khí: khánh)
Đại từ đại bi thương chúng sinh,
Đại hỷ đại xả cứu hàm thức,
Tướng đẹp sáng ngời dùng trang nghiêm.
Chúng con chí tâm thành đảnh lễ. (1 chuông)
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả chư Phật ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Chính Pháp ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Tăng bậc Hiền Thánh ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)
4. Tán Pháp
(Ngồi; khai chuông mõ)
Phật pháp tuyệt diệu,
Cực kỳ cao xa,
Trăm ngàn vạn kiếp
Khó mà gặp được.
Nay con thấy nghe,
Lại được thọ trì
Nguyện cầu thấu hiểu
Ý thật của Phật.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần. 3 chuông)
5. Tụng Kinh
Bài Kinh: Cúng Linh
Một thời, Thế Tôn ở tại trú xứ của Bà la môn Cha-nu-sô-ni (Janussoni). Sau khi đi đến cung kính đảnh lễ, hỏi thăm và ngồi xuống một bên, Bà la môn Cha-nu-sô-ni (Janussoni) bạch Thế Tôn:
– Thưa tôn giả Gotama, chúng tôi bố thí, làm các lễ cúng cho người chết. Mong rằng, bố thí này cho bà con huyết thống đã chết được lợi ích! Mong rằng, các bà con huyết thống đã chết, thọ hưởng sự bố thí này! Thưa tôn giả Go-ta-ma, bố thí như thế có lợi ích gì cho các bà con huyết thống đã chết không? Các bà con huyết thống đã chết có được thọ hưởng sự bố thí ấy hay không?
– Này các Bà la môn, nếu có tương ưng xứ, thời có lợi ích; không có lợi ích nếu không có tương ưng xứ. Ở đây, này Bà la môn, những người nào… sau khi thân hoại mạng chung sinh vào địa ngục, sinh vào loại bàng sinh, sinh cộng trú với loài người, sinh cộng trú với chư Thiên. Những vị này, được nuôi sống và tồn tại với những món ăn ứng với cảnh giới của các vị ấy. Này Bà la môn, đây là không tương ưng xứ; trú ở những nơi ấy, các vị ấy không được sự lợi ích của bố thí ấy. Nhưng ở đây, này Bà la môn, người nào sau khi thân hoại mạng chung, sinh vào cõi ngạ quỷ. Vị ấy được nuôi sống và tồn tại với các món ăn tại đấy. Món ăn nào, các bạn bè, thân hữu, hoặc bà con, hoặc người cùng huyết thống muốn hướng cúng cho vị ấy; tại đấy, vị ấy sống với món ăn đó, tồn tại với món ăn đó. Này Bà la môn, đây là tương ưng xứ; trú nơi đây, vị ấy được sự lợi ích của sự bố thí ấy.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Bài Kinh: Bố Thí Và Cúng Dường Như Pháp
Một thời, Thế Tôn trú ở thành Xá Vệ (Sàvatthi), tại Kỳ Viên (Jetavana), khu vườn của ông Cấp Cô Độc (Anàthapindika). Lúc bấy giờ, mẹ của Nanda, nữ gia chủ người Velukandakì làm một thí vật gồm có sáu phần cúng dường chúng Tăng. Bấy giờ, Thế Tôn với thiên nhãn thuần tịnh siêu nhiên thấy mẹ của Nanda làm một thí vật gồm có sáu phần liền bảo các Tỷ kheo:
– Này các Tỷ kheo, có ba phần thuộc về người bố thí và có ba phần thuộc về người nhận vật phẩm bố thí. Thế nào là ba phần thuộc về người bố thí? Này các Tỷ kheo, người bố thí, trước khi bố thí, ý được vui lòng; trong khi bố thí, tâm được tịnh tín; sau khi bố thí, cảm thấy hoan hỷ. Đây là ba phần của người bố thí. Thế nào là ba phần của người nhận phẩm vật bố thí? Ở đây, này các Tỷ kheo, những người nhận vật bố thí, đã được ly tham hay đang thực hành hạnh ly tham; đã được ly sân hay đang thực hành hạnh ly sân; đã được ly si hay đang thực hành hạnh ly si. Đây là ba phần của người nhận phẩm vật bố thí. Như vậy, này các Tỳ kheo, đây là thí vật có sáu phần.
– Này các Tỷ kheo, công đức của thí vật sáu phần thật vô lượng: “Là nguồn sanh phước, nguồn sanh thiện, món ăn an lạc, thuộc thiên giới, là quả lạc dị thục, dẫn đến cõi Trời, đưa đến khả lạc, khả hỷ, hạnh phúc và an lạc”.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
6. Cúng Thực
a. Văn bạch
(Quỳ gối; chắp tay bạch)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Con/chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh, chư Hộ Pháp, chư Thiên, chư Thần Linh chứng giám, chư vong linh hoan hỷ. Trong bài kinh “BỐ THÍ VÀ CÚNG DƯỜNG NHƯ PHÁP”, Đức Phật dạy cúng dường Tam Bảo, nơi có chư Tăng tu hành phạm hạnh, đoạn trừ tham ái, sẽ được phúc lành lớn, con/chúng con xin vâng lời làm theo và thỉnh chư Thiên, chư Thần cùng các vong linh cùng tu tập gia hộ cho gia đình con/chúng con. Trong bài kinh “CÚNG LINH”, Đức Phật dạy cách cúng lễ cho người mất, hôm nay gia đình con/chúng con thực hành Pháp bố thí cúng dường, thành tâm sắm sửa vật thực, dâng lên cúng dường:
Thượng: Con/chúng con xin dâng lên cúng dường thập phương chư Phật chứng minh.
Trung: Con/chúng con xin cúng dâng lên chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh.
Hạ: Con/chúng con xin cúng dường cho chư Thiên, chư Thần Linh, Thổ Địa tại nơi đây.
Sau: Con/chúng con xin được nương oai lực Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh, độ cho vong linh của chư Tăng chùa Ba Vàng, con/chúng con xin thỉnh mời và hiến cúng cho tất cả các vong linh gia tiên tiền tổ nội ngoại đôi bên họ:… các vong linh thai nhi trong dòng họ, cùng các vong linh có duyên tại nơi đất ở của gia đình và các vong linh oan gia trái chủ có duyên oán kết đang báo oán gia đình con/chúng con. Các chúng vong linh, ngạ quỷ, Dạ Xoa có oán kết trong mối tương quan nhân duyên nghiệp quả của gia đình mà báo oán gia đình. Nguyện cho các vong linh được nương sự bố thí trong đàn lễ cúng này của con/chúng con mà được thọ thực no đủ. (1 chuông. 1 lễ)
b. Tụng thần chú cúng thực
(Ngồi, pháp khí: mõ)
Biến thực chân ngôn: Nam mô tát phạ đát tha, nga đá phả rô chỉ đế, ám tam bạt ra, tam bạt ra hồng. (7 lần. 1 chuông)
Biến thủy chân ngôn: Nam mô tô rô bà ra, đát tha nga đá ra, đát điệt tha, án tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô sa bà ha. (7 lần. 1 chuông)
Phổ cúng dường: Án nga nga nẵng tam bà phạ phiệt nhật ra hồng. (7 lần. 3 chuông)
Nguyện cho các vong linh
Được thọ thực no đủ
Nghe kinh giác ngộ Pháp
Sinh lòng kính tín Phật
Nương tựa nơi Tam Bảo
Tu hành cầu thoát khổ
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
8. Phục Nguyện
(Quỳ gối, chắp tay bạch)
Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Đệ tử con/chúng con xin hồi hướng, công đức tu tập trong đàn lễ, các công đức gia đình tạo lập trong đàn lễ này, hồi hướng cho các chư vị chư Thiên, chư Thần, nguyện được tăng trưởng phúc lành, tăng thêm oai lực, kết duyên pháp lữ tu hành với con/chúng con, hộ trì cho gia đình con/chúng con trong các công các việc. Hồi hướng cho các vong linh đã được thỉnh mời, nguyện mong được tăng phúc, giác ngộ Phật Pháp, nương tựa Tam Bảo tu hành mau thoát khổ và gia hộ cho gia đình con/chúng con mọi điều tốt lành.
Con/chúng con cũng lại xin, hồi hướng công đức trong đàn lễ, nguyện cho cả gia đình, được tiêu trừ ách nạn, gia tăng tuổi thọ, công việc hanh thông, gia đình hạnh phúc, con cháu thảo hiền, cùng thân bằng quyến thuộc tinh tấn tu hành theo chính Pháp của Phật, cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)
9. Tam Tự Quy Y
(Quỳ hoặc đứng; pháp khí: khánh)
Tự quy y Phật, xin nguyện chúng sanh, thể theo đạo cả, phát lòng vô thượng (1 lạy)
Tự quy y Pháp, xin nguyện chúng sanh, thấu rõ Kinh tạng, trí tuệ như biển (1 lạy)
Tự quy y Tăng, xin nguyện chúng sanh, thống lý đại chúng, hết thảy không ngại (1 lạy)
10. Hồi Hướng
Nguyện đem công đức này,
Hướng về khắp tất cả,
Đệ tử và chúng sanh
Đều trọn thành Phật đạo.
Tâm Hướng Phật/Trích dẫn nguồn: Chuabavang!